18 june 2024, Flor Linckens
Charlotte Dumas: onze relatie met dieren als spiegel
Tot en met 13 juli is in andriesse~eyck galerie in Amsterdam de tentoonstelling ‘A Terra’ te zien van Charlotte Dumas. Haar werk nodigt ons uit om na te denken over onze complexe relaties met dieren en dan in het bijzonder de dieren waarmee we een uitzonderlijke relatie hebben.
Onze relatie met dieren is op zijn minst ambivalent te noemen. Sommige beesten hebben we lief als huisdieren en dichten we menselijke trekjes toe, terwijl we andere dieren opeten of opsluiten in dierentuinen. Hoe weerspiegelen deze relaties en de onderliggende waardesystemen onze gemoedstoestand en onze menselijkheid? Hoe verandert onze relatie met dieren en hoe hangt dit samen met de directe rol die ze spelen in ons leven? En wat betekent het om deel uit te maken van een collectieve soort of roedel?
Dumas is gefascineerd door werkende paarden en honden. De kunstenaar observeert haar onderwerpen zorgvuldig en langdurig, waardoor ze vertrouwd raakt met hun gedrag en omgeving. Deze werkwijze geeft diepgang aan haar werk en zorgt voor intieme portretten. Zo maakte ze series over de politie- en brandweerhonden op Ground Zero na de aanslagen van 9/11, slapende caissonpaarden die overdag kisten vervoeren tijdens militaire ceremonies op de beroemde begraafplaats in Arlington, wilde paarden in Nevada, trekpaarden in de bossen van Noord-Zweden en de laatste inheemse paarden van Japan.
Dumas: “Het idee dat de staat van de mensheid kan worden gelezen en bestudeerd door de manier waarop we ons verhouden tot dieren, is een fundamentele rode draad in mijn werk. Mijn keuze van onderwerpen is direct verbonden met hoe we specifieke dieren gebruiken, definiëren en met hen samenleven, waarbij we verschillende symbolische betekenissen aan hen toekennen, evenals onze eigen persoonlijke reflecties. Ik ben ervan overtuigd dat de aanwezigheid van dieren in onze samenleving — en hun verdwijning — een grote invloed heeft op hoe we het leven ervaren en ons vermogen om empathie voor elkaar te voelen.”
Naast de zwerfhondenprojecten presenteert de galerie ook Dumas' intieme zwart-witserie van Aziatische olifanten, gefotografeerd in dierentuinen in Amsterdam, Rotterdam en Kyoto. Deze serie op klein formaat maakt deel uit van een breder onderzoek naar de historische en huidige relaties tussen mensen en olifanten. Dumas kijkt daarbij ook naar het ivoor in museumcollecties en onderzoekt welke vormen van herstel en restitutie hier mogelijk zouden kunnen zijn. De titel ‘Entendue’ verwijst naar wat olifanten horen en hoe wij naar hen luisteren.
