29 april 2024, Manuela Klerkx
De galerie van... Tim Wouters
In de rubriek ‘De galerie van…’ laten we een keur aan galeriehouders uit Nederland en België aan het woord: waarom zijn ze hun galerie gestart, wat is er sindsdien allemaal veranderd in de kunstwereld, wat is hun profiel en wat verzamelen ze zelf? Dit keer Tim Wouters van Wouters Gallery.
Onlangs opende Tim Wouters, oprichter en eigenaar van Wouters Gallery, een tweede ruimte in Brussel en wel op Zavel (Sablon), het bruisende hart van Brussel waar naast antiek, kunst - van hedendaags tot pre-historisch - wordt aangeboden en waar je struikelt over de beste en hipste restaurants en bars die België rijk is. Tevens besloot hij zijn galerieprogramma uit te breiden met kunst van internationale, niet-academisch geschoolde kunstenaars. Tim: ‘Als galerie moet je blijven verrassen. Ik heb geen zin om iedere maand een nieuw blik met jonge schilders open te trekken. Dat vind ik een dwaze race.’
Wat motiveerde je om een galerie te openen?
Ik heb politieke wetenschappen gestuurd maar zag mezelf niet de politiek ingaan omdat het politieke spel me niet aan staat. Ik zocht naar iets uitdagends, naar avontuur en dat vond ik in de kunst. Op een goed moment ben ik gewoon een galerie binnengewandeld met de vraag of ze werk voor mij hadden. Kort daarna werd ik partner van die galerie en daarna eigenaar. Ik ben er eigenlijk ingeluisd, want geen haar op mijn hoofd dacht eraan om ooit galeriehouder te worden, ook omdat ik niet uit een kunstzinnige familie kom.
Hoe zou je het profiel van je galerie definiëren?
Mijn galerie is voor de ‘meerwaarde’-zoeker. Daarmee bedoel ik dat mijn programma onderscheidend moet zijn en best wat moeilijk en complex, met kunstenaars die een verhaal vertellen. En dan kom je al snel uit bij pioniers: mensen die als eersten iets gedaan hebben en die een uniek verhaal vertellen, op een authentieke manier. Zo tonen we werk van Ding Yi, pionier van de abstracte kunst in China en van Lynn Hershman Leeson, een Amerikaanse multimedia kunstenaar die sinds de jaren zestig haar werk combineert met maatschappelijke thema’s op het gebied van identiteit en gender in de relatie tussen mens en technologie.
Tim Wouters met Kateria Gregou
Wat vind je het belangrijkste aan het vak van galeriehouder?
De begeleiding en ondersteuning van een kunstenaar tijdens de carrière. We ondersteunen ze bij het maken van tentoonstellingen zodat ze ook groeien in dat proces. We geven ze kansen om werk te tonen in door anderen gecureerde tentoonstellingen en in tentoonstellingen met andere kunstenaars. Dus de samenwerking op de lange termijn, de band die je opbouwt met kunstenaars blijft de kernwaarde van onze galerie. Dat is een veel hechtere band dan die je hebt met curatoren of kunstadviseurs. Ik vind ook het één op één contact met de verzamelaar van groot belang. Daarom wil ik de ontvangst in de galerie het liefst zelf doen en vind ik het belangrijk te profiteren van foot traffic zoals hier op Zavel.
Hoe kijk je aan tegen duurzaamheid, klimaatverandering en de financiële kloof tussen opkomende en gevestigde kunstenaars die alsmaar groter wordt?
Ja, het is ongehoord dat zoveel kisten de wereld overvliegen. Dat is ook één van de redenen waarom wij, in tegenstelling tot voorafgaande jaren, aan minder beurzen in het buitenland en op andere continenten deelnemen. Wat betreft de financiële gap, er zijn steeds meer kunstenaars zonder galerie die in het institutionele circuit zitten en ik zie een steeds grotere kloof tussen die kunstenaars en kunstenaars die aan de commerciële kant van de kunstwereld zitten met dermate hoge prijzen dat ze niet meer kunnen worden aangekocht door Europese musea en instellingen - die dan ook minder geneigd zijn om ze binnen de museummuren te tonen, en daarom de voorkeur geven aan kunstenaars met een niet-commercieel karakter. Wat ik bedoel te zeggen is dat het gat tussen kunstenaars met een commerciële en die met een institutionele carrière steeds groter wordt.
Tim Wouters met Jean Katambayi Mukendi
Hoe selecteer je je kunstenaars en waaraan moeten ze voldoen?
Dat is een vraag die vaak gesteld wordt. Het zoeken naar nieuwe kunstenaars neemt slechts 5% van onze tijd in beslag. De rest van de tijd moet je gewoon werken voor de kunstenaars die op je lijst staan. En dat is geen volatiele, maar een vaste lijst van 10, 12, 15 kunstenaars, en af en toe, bij grote veranderingen - zeg om de vijf jaar - komen er kunstenaars bij. Je kunt het vergelijken met het vinden van een mooi stuk antiek op de rommelmarkt. Dat vind je omdat je die dag een lichte kater hebt, de zon schijnt, en de omstandigheden zo zijn dat je op een object stuit waar je totaal verliefd op wordt. Zo moet ook die band met een kunstenaar ontstaan. Die moet je op het juiste moment ontmoeten, net zoals in een liefdesrelatie: als je elkaar op het juiste moment ontmoet, dan kan er een liefdesrelatie ontstaan, precies zoals er met de kunstenaar een werkrelatie kan ontstaan.
Hoe belangrijk is voor jou de de relatie met de internationale kunstwereld?
Heel belangrijk. We mogen niet op ons eigen eiland blijven zitten. Covid heeft ons stevig bij de lurven genomen omdat we toen opeens heel lokaal moesten denken. We zijn heel blij dat we inmiddels onze blik weer op het buitenland kunnen richten. Met name voor kunstenaars uit het outsider of self-taught circuit hebben we een groter en internationaler publiek nodig. België biedt niet genoeg mensen die daar belangstelling voor hebben. Wij hebben een heel internationaal programma met kunstenaars uit onder andere de VS en China, en we vinden het dan ook heel belangrijk om samen te werken met buitenlands galeries en om een uitgebreid internationaal netwerk te hebben. Daarom nemen we ook regelmatig aan buitenlandse beurzen deel. In het verleden was Artissima, de kunstbeurs in Turijn, onze Zuid-Europese beurs. Later zijn we overgestapt naar Arco waar meer mensen uit Zuid-Amerika komen. Af en toe doen we ook een meer lokale beurs zoals Art Brussels of Art Cologne. En we overwegen om volgend jaar aan Art Rotterdam deel te nemen.
In een ideale wereld, welke kunstenaar(s) zou je dan het liefst vertegenwoordigen?
De ideale wereld bestaat per definitie niet, maar zóu die bestaan dan moet ik meteen denken aan Constant Permeke, mijn favoriete Vlaamse schilder, wiens woonhuis en atelier onlangs zijn geopend in Jabbeke. Ook denk ik aan Anna Zemánková, helaas overleden in de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Zij was één van de belangrijkste self-taught kunstenaars uit Praag, bekend om haar fantastische, fictieve fauna tekeningen. Ik zou het een eer hebben gevonden met haar te werken en haar te representeren tijdens haar leven.
Verzamel je zelf kunst en zo ja, wat voor kunst?
Ik verzamel vooral oude kunst, middeleeuwse kunst en ook wel naïeve kunst. Het is algemeen bekend dat je voor schappelijke prijzen prachtige oude kunst op de kop kunt tikken. Stukken van 400 of 500 jaar oud waarachter prachtige verhalen schuilgaan. Hedendaagse kunstwerken hebben we ook, maar dat zijn vaak geschenken of uitwisselingen. Via mijn vriendin, die schildert, hebben we een heel mooie collectie kunnen opbouwen.
Wat is de meest recente tentoonstelling die je hebt gezien en die indruk op je maakte?
Dat was de Ensor-tentoonstelling in Oostende. Ik bezocht die op de laatste dag en ik vond het echt schit-te-rend om zoveel Ensors te zien die ik nog niet kende - weliswaar een beetje gek tegen elkaar geplakt maar soit, maakt niet uit…Verder zag je daar ook veel schilders van stillevens uit de Lage Landen die vaak dezelfde thema’s als Ensor behandelden, maar juist dan zie je hoe uniek zijn beeldtaal was, met zijn typische kleurgebruik en dat hele universum waarin hij opgroeide in Oostende. Die tentoonstelling was zeker een voltreffer voor mij.
Ook de Jef Geys tentoonstelling in Wiels (Brussel, MK) was schitterend. Daar kon je echt uren in ronddwalen. Een tentoonstelling met veel horizontaal werk en veel onderdelen die op gelijke hoogte staan, van verzamelingen tot sculpturen, echt een heel eigenaardig universum met heel persoonlijk werk. Heel mooi dat Wiels daar zo’n hele overzichtstentoonstelling aan wijdt. Maar hij is dan ook een heel belangrijk kunstenaar voor België en voor onze taalgemeenschap. Het is tenslotte werk waar veel Nederlandse taal in terug te vinden is, al was het maar via krantenknipsels of papieren zaadzakjes. Natuurlijk heb je daar geen kennis van de Nederlandse taal voor nodig om te zien dat het een mooi werk is, om het te begrijpen. Dat vond ik echt een top tentoonstelling.
‘Ik houd niet van glossy foto’s van kunstenaars die poseren in hun even glossy atelier. Daar ben ik niet gevoelig voor. Geef mij maar een goed verhaal.’
Heb je tips voor beginnende kunstkopers?
Niet nadenken. Gewoon Elen Braga aankopen. Een Braziliaanse kunstenares die al heel lang in België woont en ook in Nederland al heel wat tentoonstellingen heeft gehad. Dit voorjaar zal haar werk in het MuHKA te zien zijn en in het najaar krijgt ze een solo tentoonstelling in CC Strombeek. Een kunstenaar die je beslist niet moet laten lopen.
