01 april 2024, Wouter van den Eijkel
Het atelier van... Albert Pepermans
Een galerietentoonstelling waar je als bezoeker niet alleen toeschouwer bent, maar ook exposerend kunstenaar. Albert Pepermans stelde 'Selfies Part 1 & 2' samen: een tweeluik waarin zo’n 30 zelfportretten van kunstenaars te zien is en je als bezoeker de kans krijgt je zelfportret te tekenen en te exposeren.
'Selfies Part 1', met werk van Albert Pepermans, Christina Zimpel, Gabrielle Graessle, Janine Vandebosch, Jesse Willems, Lize Maekelberg, Luis Vidal en Raymond Fuyana is nog tot en met 27 april te zien bij Schönfeld Gallery in Brussel. 'Selfies Part 2' opent op 5 mei.
Mijn atelier ligt waar ik woon, in het centrum van Kortenberg, een dorp dat op een steenworp van Brussel ligt. Mijn woon-werkruimte bestaat uit verschillende onderdelen die doorheen de jaren een organisch geheel hebben gevormd. Het huis waar ik woon bouwde ik in de tuin van mijn ouderlijke woonst. Ik kreeg vervolgens de kans om een aanpalende smidse, die van mijn nonkel was, over te nemen. Met aandacht voor de oorspronkelijke en authentieke elementen, maakte ik er een zomeratelier van. In de winter werk ik in het deel dat mijn ouderlijk huis was. Al deze ruimtes zijn met elkaar verbonden door verschillende terrassen en patio’s waar bomen en planten welig tieren.
Wat is voor u het belangrijkste aan een atelier: natuurlijk licht, hoge plafonds, genoeg opslag of vrienden en collega’s nabij?
De omvang van mijn schilderijen en van mijn gehele oeuvre vraagt ruimte. Ik vind het belangrijk dat er hoge plafonds en brede wanden zijn waardoor ik mijn werk kan overzien. Opslagruimte is van groot belang om mijn schilderijen te kunnen sorteren en te stapelen. Ik houd van eenvoud, dus als aan deze twee vereisten voldaan zijn ben ik al een tevreden man. Ik werk altijd alleen en wil niet gestoord worden tijdens mijn creatieproces.
Ik heb er bewust voor gekozen om een winter- en een zomeratelier in te richten. Het winteratelier is een stuk kleiner en dus ook gemakkelijker te verwarmen. Een comfortabele temperatuur is een voorwaarde om te kunnen werken. In de lente en de zomer verhuis ik telkens weer naar mijn groter atelier, de voormalige smidse. Ik zou mijn studio’s niet willen ruilen voor iets anders. Maar als het echt moet dan zie ik een tijdelijke retraite in het grote atelier van Georg Baselitz wel zitten.
U stelde Selfies Part 1 & 2 samen, de show die nu te zien is in Brussel bij Schönfeld Gallery. Hoe ontstond het idee voor deze show?
Een aantal jaren geleden doodde ik de wachttijd in het treinstation van Gent door in de pasfoto maton foto’s te nemen van enkele bestaande tekeningen. Het resultaat werd geëxposeerd bij de Antwerpse Galerij Deus onder de titel Sans papiers. Verder bouwend op deze expositie ontwikkelden we het idee om een tentoonstelling te organiseren waarbij de bezoekers worden aangespoord om op basis van hun spiegelbeeld zichzelf te portretteren. Achteraf gaan ze in de maton – die we hebben nagebootst in de tentoonstellingsruimte – foto’s nemen van zichzelf terwijl ze het zelfportret voor zich houden. Op die manier geven we uiting aan het idee van Joseph Beuys: “Jeder Mensch ist ein Künstler”, “Ieder mens is kunstenaar”.
Opvallend is dat er over de twee shows zelfportretten te zien zijn van ruim 30 kunstenaars. Kan je expo als een los overzicht beschouwen van wat er allemaal mogelijk is binnen dit genre?
De tentoonstelling bestaat uit twee onderdelen. In het tweede onderdeel zullen ook zelfportretten van dertig kunstenaar tentoongesteld worden. Door de twee onderdelen ('Selfies Part I' en 'Selfies Part II') naast elkaar te plaatsen krijgt het idee van Beuys nog meer uitwerking. Net zoals bij stillevens, landschappen, en portretten, zijn de mogelijkheden binnen het thema van het zelfportret eindeloos. Dat zie je doorheen de kunstgeschiedenis en dat zal in deze tentoonstelling opnieuw blijken.
Elk thema, inclusief de selfie, kan wat mij betreft het voorwerp uitmaken van een kunstwerk. Minderwaardigheid is hier dus niet aan de orde. Wat we met de tentoonstelling wel doen is het gemak en de vluchtigheid van de selfie onderuithalen. We dwingen de bezoeker om zichzelf nauwkeurig waar te nemen in de spiegel en dit beeld vervolgens op papier te zetten. Door van hen een actieve inbreng te vragen, wat initieel wat ongemak en twijfel met zich meebrengt, komt de eigen persoonlijkheid sterk naar voor.
De show loopt nu een aantal weken, is er al een trend te zien in de getekende zelfportretten van de bezoekers?
We zijn verrast door het enthousiasme waarmee de tentoonstelling wordt onthaald, de resultaten ervan, maar ook door wat dit creatieproces doet met de bezoekers-tekenaars. Velen kunnen niet wachten om hun eigen werk op te halen na afloop van de tentoonstelling. Dat zal een selfie, waarvan we vaak tien in een dozijn op de filmrol van onze smartphone hebben staan, niet gauw teweegbrengen.
Waar werkt u op dit moment aan?
Momenteel werk ik aan een solotentoonstelling die deze zomer in Finland loopt tijdens een literair festival. In de jaren ’80 mocht ik er al een performance doen. Nu, bijna 40 jaar later, ben ik uitgenodigd om er een overzicht van mijn werk te laten zien. Niettegenstaande ik graag op mezelf ben, open ik één keer per jaar graag de deuren van mijn atelier voor een groter publiek. Momenteel tref ik ook de voorbereidingen voor de komende opendeurdag die zal doorgaan tijdens het eerste weekend van juni.
