Aaron van Erp heeft twee ateliers, een in Eindhoven en een in Asuncion, Paraguay. Onlangs rondde Van Erp een residency dichtbij huis af in het Van Gogh-huis in Zundert. In zijn werk reageert Van Erp vaker op het werk van andere schilders, dus de kans om in gesprek te gaan met dat van Van Gogh greep hij aan. Het resulteerde in grotere werken dan we van Van Erp gewend zijn. Wel ogen de nieuwe werken onaf: “Ik vind een schilderij ook op zijn interessantst als het nog niet helemaal klopt. Misschien omdat het een wereld weergeeft die ook niet af is.” Samen met ander recent werk zullen de werken uit Zundert vanaf september te zien zijn bij de Livingstone Gallery in Den Haag.
Ik begreep van Jeroen Dijkstra, je galeriehouder, dat je twee ateliers hebt: een in Eindhoven en in de hoofdstad van Paraguay, Asuncion. Over het eerste zal je weinig vragen krijgen, over het tweede vast veel meer. Hoe kwam je in Asuncion terecht en wat deed je besluiten om daar een atelier aan te houden?
Mijn vriendin en mijn dochter wonen in Paraguay, vandaar dat ik een aantal maanden per jaar daar zit. In de jaren 2018 en 2019 had ik zelfs mijn atelier in Nederland opgezegd en werkte ik volledig vanuit Paraguay, op een werkperiode bij Livingstone Projects Berlin na (De projectruimte van Livingstone Gallery in Berlijn) na. Sinds eind 2019 heb ik weer een atelier in Eindhoven.
Kan je beschrijven hoe je ateliers eruit zien?
In Paraguay maak ik vooral tekeningen, met inkt en acrylverf op papier. Mijn werkplek daar is heel simpel. Het is een soort ezeltje met een triplex plaat erop waar ik grote vellen papier op plak. Ik gebruik daar vaak vellen bruin pakpapier die in een standaardmaat van 87x115cm komen. Dan heb ik nog een tweede plaat zodat ik makkelijk kan wisselen van de tekening waar ik aan werk omdat ik graag aan meerdere werken tegelijk werk. Dan zet ik de tekening met plaat en al tegen de muur en zet ik de andere plaat op de ezel.
Het Eindhovense atelier is een puur olieverfatelier. Dus heel anders dan het tekenatelier. Daarbij komt dat ik in Paraguay mijn werkplek opdoek als ik er niet ben zodat de ruimte ergens anders voor gebruikt kan worden, en ik dus steeds een frisse start maak. In Eindhoven is het atelier continu door mijn troep bezet en komt er dus ook steeds meer troep bij.
Kom je tot ander werk in Asuncion dan in Eindhoven of kan je dat niet zo zeggen?
Behalve het verschil tussen tekeningen en schilderijen sluipen er in de werken uit Paraguay soms wat plaatselijke beeldelementen zoals bomen waarvan de onderkant van de stam wit geschilderd is en grote stukken vlees uit de Paraguayaanse barbecuecultuur.
Onlangs deed je een residency in het Van Gogh-huis in Zundert. Anders dan Asuncion ligt Zundert op nog geen uur rijden van Eindhoven. Waarom wilde je die residency doen?
Het idee om in gesprek te gaan met het werk van Van Gogh sprak me aan. Ik heb wel vaker werken gemaakt naar aanleiding van het werk van andere schilders zoals Velazquez, Ingres en Delacroix dus ik vond het idee dat achter de Van Gogh residencies zat wel bij mijn werkwijze passen.
Wat wilde je daar doen en is dat gelukt?
Het atelier van het Vincent van Gogh Huis is een stuk groter dan wat ik in Eindhoven ter beschikking heb dus ik heb daar van de gelegenheid gebruik gemaakt om een werk te maken dat niet in mijn Eindhovense atelier zou passen.
Zie je, afgezien van het feit dat jullie beiden schilders zijn/waren, overeenkomsten tussen jouw werk en dat van Van Gogh?
Als schilder kun je eigenlijk niet anders dan een grote bewondering voor het werk van Van Gogh hebben, maar ik kwam er toch achter dat ik een heel ander soort schilder dan Van Gogh ben. Ik heb graag een soort narratief of literair element in mijn werk dat ik bij Van Gogh moeilijk kon vinden. Uiteindelijk ben ik aan de slag gegaan met werk dan Van Gogh zelf naar aanleiding van andere kunstenaars heeft geschilderd, zoals de gevangenisbinnenplaats van Doré en de Barmhartige Samaritaan van Delacroix, waar ik dat element wel in kon vinden.
Je zegt net dat je graag een narratief in je werk hebt. Wat bedoel je daar precies mee?
Met een literair narratief bedoel ik niet per se dat ik een afgerond verhaal heb om te vertellen, maar eerder dat je als kijker het idee hebt middenin een verhaal te vallen dat je misschien niet begrijpt. De schrijvers waarvan ik houd, Kafka, Conrad, Beckett, en Borges, hebben vaak iets ongerijmds. De losse eindjes komen net niet bij elkaar. Ik vind een schilderij ook op zijn interessantst als het (nog) niet helemaal klopt. Vandaar dat mijn werk er vaak onaf uit ziet. In zekere zin is het ook niet af. Misschien omdat het een wereld weergeeft die ook niet af is.
Je schilderijen hebben vrijwel altijd een zwarte achtergrond waartegen zich een (deel van een) scene afspeelt. Hoe kwam je hierop uit?
De zwarte achtergronden zijn vooral uit een specifieke periode, zo tussen 2011 en 2017, dat was mijn Caravaggio-worship periode. Ik heb ook een tijd lang zwarte gesso gebruikt, omdat ik niet graag begin op een spierwitte ondergrond zoals je dat bij gewone gesso hebt. Bij nieuwer werk komt die zwarte achtergrond niet vaak meer voor. Ik gebruik soms doorzichtige gesso waardoor de ondergrond de kleur heeft van onbewerkt linnen, of een mix van witte gesso, zwarte gesso en acrylverf.
In je werk spelen absurdisme en (zwarte) humor een grote rol. Dat blijkt onder meer uit de uitgebreide titels die je je werken geeft, zoals: Proefopstelling voor een installatie over beenham, of Interview met de assistent van een omstreden abortusarts. Op welk moment wist je dat je dit kwijt kon in je werk?
Titels komen vaak achteraf, wanneer er al een zekere afstand tussen mij en het werk ontstaan is. Dat geeft ruimte aan een zekere mate van ironie.
Naar aanleiding van het werk: De laffe aanslag op Igor Strelkov (Strelkov werd bij verstek veroordeeld voor het neerhalen van vlucht MH-17 boven Oekraïne en is nu opgepakt in Rusland voor kritiek op Putin, red). Klopt het dat je werken soms zijdelings raken aan actualiteit?
Het Igor Strelkov schilderij is een beetje een extreem voorbeeld van actualiteit. Ik ben niet vaak zo expliciet. Meestal ontstaan associaties met de actualiteit achteraf, net als de titels. Dan sluipt er van alles wat er door mijn hoofd spookt in het werk en de actualiteit is daar met enige regelmaat een deel van.
Binnenkort heb je een soloshow bij Livingstone Gallery in Den Haag. Wat kunnen we daar verwachten?
In september in Livingstone Gallery zullen er een aantal werken uit de werkperiode in Zundert te zien zijn zoals De Barmhartge Samaritaan die nog niet weet dat hij als de Barmhartige Samaritaan de geschiedenis zal ingaan, mijn versie van de Samaritaan van Van Gogh naar Delacroix en dan nog een aantal werken van direct na de werkperiode, waar ik doorga op het thema van de bakstenen binnenplaats uit het werk naar Van Gogh en Doré.
Waar werk je op dit moment aan?
Ik ben nu nog volop bezig aan het werk voor de tentoonstelling in bij Livingstone. Ik denk dat er nog veel natte verf zal zijn.