26 may 2023, Wouter van den Eijkel
“We hebben elkaar nodig om elkaar te versterken” — Een interview met Martina Halsema, directeur Amsterdam Art over de aankomende Amsterdam Art Week en de Amsterdamse kunstwereld
Op de laatste dag van deze maand begint de Amsterdam Art Week. Op meer dan 50 locaties in de stad is gedurende 5 dagen kunst te zien: van musea en residency’s tot galeries, broedplaatsen, privé- en bedrijfscollecties. Martina Halsema, de nieuwe directeur van Amsterdam Art, zet in op verbinding binnen de Amsterdamse kunstwereld om samen zowel het brede publiek als de kunstprofessionals te bereiken.
Deze elfde editie is de eerste met Martina Halsema aan het roer van Amsterdam Art, de koepelorganisatie die zich inspant om de zichtbaarheid van de Amsterdamse kunstsector te vergroten bij het publiek en professionals. Voor insiders is Halsema een bekende figuur. Ze werkte in het verleden enige tijd bij de collectie van De Nederlandsche Bank en was de afgelopen 2,5 jaar als Hoofd Programma en Partnerships verbonden aan Amsterdam Art. In die rol ontwikkelde ze, samen met de directeur, het programma van de Amsterdam Art Week en bouwde ze het aantal partnerschappen gestaag uit. Als directeur zet ze in op meer verbinding tussen de verschillende onderdelen van de Amsterdamse kunstsector.
Martina Halsema
Zichtbaarheid vergroten
De doelen van de organisatie sluiten naadloos aan op het thema van deze editie: openheid en gastvrijheid in de kunstwereld. Een punt waarop nog verbetering mogelijk is volgens Halsema. “Tijdens de pandemie merkten we dat de verschillende schakels binnen de keten op zichzelf stonden, in plaats van dat het echt voelde als een systeem. Nu, na Corona, is het perfecte moment om dit aan te stippen. Ik denk dat er voor mij een belangrijke rol ligt in het samenbrengen van alle partijen. De neuzen weer dezelfde kant op te krijgen en te laten zien dat we elkaar nodig hebben om elkaar te versterken.”
Een evenement als Amsterdam Art Week kan daar een belangrijke rol in spelen, legt Halsema uit: “Als je de handen ineenslaat en alles op een moment samenbrengt zoals tijdens de Amsterdam Art Week, dan maak je ook inzichtelijk voor het publiek wat er allemaal in deze sector gebeurt. In plaats van dat je alle 50 locaties zelf hun publiek laat aanspreken, activeren we een overkoepelend netwerk, dat zowel bestaat uit ons netwerk als dat van alle deelnemers. Het samenbrengen van die netwerken moet bijdragen aan de zichtbaarheid van het veld bij het publiek. Het gaat niet alleen om verbinden, we organiseren ook veel leuke, toegankelijke en interessante evenementen.
Amsterdam Art Week 2022, fotograaf Almicheal Fraay
Een uniek ecosysteem
Het is vooral een kwestie van synergie, want Amsterdam heeft volgens Halsema veel te bieden. Ze omschrijft de hoofdstad als een charmante stad met een uniek, fijnmazig ecosysteem van musea, galeries, projectruimtes en privéverzamelaars. “Amsterdam is een charmante stad. Het is weliswaar klein, maar het is wel een wereldstad. Je kan er over de grachten lopen, door de geschiedenis van de stad, maar ook op maffe plekken belanden buiten het centrum. Het is een stad die zijn eigen karakter heeft weten te behouden en veel verborgen parels kent.”
Die kosmopolitische kant van de Amsterdamse kunstwereld komt onder meer door de drie gerenommeerde opleidingsinstituten die stad rijk is: “Naast het bereiken van een lokaal publiek weten we door postdoc opleidingen als de Rijksakademie en De Ateliers, maar ook de Rietveldacademie, internationaal toptalent aan te trekken. Bovendien is er naast een florerende galeriesector een aantal grote musea in de stad en zijn er tal van projectruimtes die kunstenaars kansen bieden. Er is dus best een rijk cultureel leven in de stad.”
Amsterdam Art Week 2023
De charme van de Amsterdam Art Week zit volgens Halsema in de spreiding over 50 locaties door de stad. “Daardoor is het een prachtige ontdekkingsreis voor kunstliefhebbers. Je gaat de stad in, naar al die uiteenlopende plekken die Amsterdam tot de bijzondere stad maken die het is. Met die tours willen we het publiek verleiden en willen we laten zien dat al die deuren open staan.” Het aantal routes dat de bezoekers kunnen lopen langs de verschillende locaties is dan ook groter dan voorheen. Ook staan er voor het eerst studiobezoeken op het programma. “Voor bezoekers is het heel leuk om een kijkje in de keuken te nemen bij kunstenaars, daarom hebben we 15 studiobezoeken toegevoegd. En niet alleen voor professionals maar ook voor publiek.”
Daarnaast is het vip-programma een stuk uitgebreider dan de voorgaande jaren. “Een vip-programma klinkt misschien een glamoureus, maar het gaat om een inhoudelijk programma voor kunstprofessionals, curatoren en verzamelaars, om mooie ontmoetingen faciliteren tussen de kunstenaars, instellingen en internationale gasten.”
Amsterdam Art Week 2022, fotograaf Almicheal Fraay
Het belang van de Amsterdamse galeries
Het belang van de galeries binnen de kunstwereld wordt nog wel eens onderschat volgens Halsema. “Galeries vormen een onmisbare schakel binnen het ecosysteem, met de Amsterdam Art Week willen we dat ook benadrukken. Vaak wordt als eerste gedacht aan de zogeheten blue chip galleries met miljoenenwinsten, maar dergelijke galeries bestaan in Nederland niet. Daardoor is hier wel meer ruimte voor experiment.”
“Galeries ondersteunen kunstenaars en spotten ze vaak vroeg in hun carrière. Ze nemen dus ook het financiële risico en proberen kunstenaars op verschillende manieren een platform te geven. Denk aan een tentoonstelling in de galerie, maar ook door het netwerk dat ze over de jaren hebben opgebouwd in te zetten om een museumtentoonstelling te krijgen of een kunstenaar naar het buitenland te brengen. Het is echt een vak apart. Zonder de galeries zou de kunstwereld wel heel eentonig zijn, want waar gaan de kunstenaars dan heen?”
