02 may 2023, Flor Linckens
Joana Schneider: ambacht, duurzaamheid en experiment
Rademakers Gallery in Amsterdam presenteert tot en met 15 juli een solotentoonstelling met werk van Joana Schneider. Haar speelse, kleurrijke en sculpturale werk wordt getekend door duurzaamheid, het experiment en een diep respect voor klassieke ambacht.
Toen de Duitse kunstenaar van München naar Den Haag verhuisde werd ze meteen verliefd op de zee, puur omdat ze daar tot die tijd nauwelijks mee in aanraking was gekomen. Ze begon aan een studie mode aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, maar kon niet direct haar draai vinden. Toen ze de opleiding ‘Textiel en Mode’ aan hetzelfde instituut ontdekte begonnen de stukjes beter op hun plek te vallen en in 2018 studeerde Schneider af als textielontwerper, het startpunt voor haar artistieke carrière.
Joana Schneider, Saturday Night Fever Dream, 2023, Rademakers Gallery
In de haven maakte ze kennis met de netten die de vissers gebruikten en ze constateerde tot haar verbazing dat deze touwen en netten slechts twee weken gebruikt worden, om vervolgens te worden weggegooid. Schneider besloot zich te specialiseren in het bewerken van het zware, stugge materiaal en heeft daarvoor inmiddels verschillende technieken ontwikkeld. Ze schakelde daarbij de hulp in van vissers en ambachtslieden in Scheveningen en Katwijk, die haar hun unieke knoop- en weeftechnieken leerden. Ze combineert die methoden vervolgens met hedendaagse technieken en andere ambachten als traditioneel dakdekken met riet. Met haar afstudeerproject aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten sleepte Schneider meteen een Keep an Eye Textile & Fashion Award in de wacht.
De werken van Schneider stralen een diepe waardering uit voor klassieke ambacht, voor de creativiteit van mensen die met hun handen werken. Indirect speelt ze ook met gendernormen, door “vrouwelijke” materialen (textiel) en fysiek zware “mannelijke” ambachten te combineren. Het ruwe doch flexibele materiaal is een sturende factor binnen haar praktijk. Schneider maakt grote werken van oud visserstouw en gerecycled garen dat wordt gemaakt uit oude petflessen. Het is een bijzonder arbeidsintensief proces: sommige werken vereisen maar liefst dertigduizend steken! Tijdens het bewerken van het materiaal komt haar achtergrond in textieldesign naar boven. Ze maakt bijvoorbeeld gebruik van technieken als borduren en passementerie en technieken die gebruikt worden voor het maken van wandtapijten. Ook technisch ontwikkelt haar praktijk zich: Schneider experimenteert al jaren met speciale machines. Binnen het artistieke proces is er bovendien genoeg ruimte voor een bepaalde spontaniteit en intuïtie.
Joana Schneider, Stillettos, 2023, Rademakers Gallery
De felgekleurde, theatrale en soms griezelige vormen van de kunstenaar roepen een directe reactie op bij de kijker. Duurzaamheid is een terugkerend onderwerp in de praktijk van Schneider, die haar ecologische voetafdruk zo klein mogelijk probeert te houden en daarbij ook rekening houdt met de transport van haar grootschalige installaties. Het geurende materiaal van haar werken draagt nog steeds de sporen van de zee. De kunstenaar stelt daarmee ook vragen over milieuvervuiling en onze eigen ecologische voetafdruk. Door de netten en touwen te hergebruiken zorgt ze voor minder afval in de zee, afval dat anders een gevaar vormt voor de zeedieren die er in verstrikt kunnen raken.
Voor haar nieuwste tentoonstelling in Rademakers Gallery gebruikte Schneider een verrassende inspiratiebron: de zogenaamde Polly Pocket. Een felgekleurde plastic speelgoedserie die veel Millennials zullen kennen uit hun jeugd, waarbij Polly gekleed kon worden in harde opzetkledingstukken. Het speelgoed staat symbool voor een bepaalde geïdealiseerde plastic kunstmatigheid en ongebreideld consumentisme. Op welke manieren reflecteert dit het zelfbeeld en de schoonheidsidealen van de Millennials in 2023, die nu tussen de 27 en 43 jaar oud zijn?
Het werk van Schneider is op dit moment ook te zien in Stedelijk Museum Schiedam en was tot voor kort ook te zien in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Haar werk is onderdeel van de collecties van Deloitte, het Stedelijk Museum Amsterdam, Museum Aalborg in Denemarken en de Lakeside Art Collection.
