In haar abstracte schilderijen verwerkt Eline Boerma zintuigelijke ervaringen, maar niet de meest alledaagse. Boerma wil de vrijheid die ze ervaart tijdens het duiken, kitesurfen en zeilen in haar werk stoppen. “Ik wil geen verhaal vertellen, net zoals je ook niet kan vertellen hoe het is om 40 meter onder water te duiken. Ik wil iets creëren om in te verdwijnen. Zoals je dat ook kan in de zee of in de nacht.” Somewhere I have never travelled... met werk van Eline Boerma en Rachel Nieborg is nog tot en met 13 mei te zien bij Josilda da Conceição Gallery.
Waar is je atelier en hoe ziet het eruit?
Mijn atelier is nog tot oktober 2023 het Dooyewaard Stipendium atelier in Blaricum. Dat hoort bij de Nederlandse kunstprijs van de Dooyewaard Stichting die elk jaar uitgereikt wordt aan een afgestudeerde student van de HKU Fine Art. Ik ben superblij dat ik hier dit jaar mag wonen en werken! Het is een klein huisje waarvan het grootste deel het atelier is. De studio heeft een hoog plafond met grote ramen, wat natuurlijk perfect is om te schilderen. Mijn atelier is vaak een grote chaos. Wanneer ik aan het schilderen ben, werk ik heel impulsief en intuïtief en ben ik alleen bezig met creëren en niet met opruimen.
Je bent een schilder, werkt met verf en spuitbussen op doek, is natuurlijk licht een vereiste voor jou voor een goed atelier?
Kleuren springen er vaker beter uit in natuurlijk daglicht, maar ik werk ook vaak 's avonds met licht van een lamp. Soms maak ik werk 's avonds en dan kan ik ze pas echt goed bekijken de ochtend erna wanneer het licht is buiten. Dus het is geen vereiste voor het maken, maar zeker wel voor het hele proces.
In het verleden ontleenden je werken hun titel vaak aan de muziek waarnaar luisterde je tijdens het maken. Ik kan me voorstellen dat het er niet muisstil is in je atelier. Op welke muziek ben je het productiefste?
Vaak luister ik inderdaad naar muziek, welke muziek ligt aan mijn stemming. Meestal zet ik een techno of drum-and-bass-mix op voor een goede focus, maar soms luister ik ook naar Nederlandse artiesten zoals Merol, Froukje of Joost Klein. De laatste tijd luister ik ook veel Franse muziek, omdat ik mijn Frans graag wil verbeteren. Tegenwoordig komen mijn titels vaak niet meer direct uit muziek, maar door muziek te luisteren krijg ik vaak wel meer energie en beweging in de werken en is het ook gewoon een feestje in mijn atelier.
Op dit moment is je werk te zien bij Josilda da Conceição, de titels van de werken lijken niet meer te verwijzen naar muziek maar naar een voorbijgaande toestand. Klopt dat en hoe kwam die verandering tot stand?
Ik ben nog steeds aan het onderzoeken wat titels precies aan mijn werk toe kunnen voegen en hoe ik ze wil inzetten. Op dit moment wil ik meer dat de titels gaan hinten naar de manier waarop ik over mijn werk denk, dan over de muziek die ik luisterde. Ik wil dat de titels en werken meer op zichzelf gaan staan. Nu bestaan titels vaak uit een woord en vaak is het een werkwoord. Het is in beweging, zoals een vluchtige herinnering die vervaagd of de wind die het wateroppervlak verandert. Maar soms refereren de titels ook naar dromen die ik heb, zoals ooit de wereld rondzeilen, of andere dingen waar ik over nadacht tijdens het maken van het werk. Eigenlijk zijn de titels persoonlijker geworden.
Wat inspireerde je bij het maken van de werken die nu te zien zijn?
Mijn werk is een doorlopend visueel onderzoek, dus het is niet zo dat ik specifiek een serie heb gemaakt voor deze show, maar mijn werk ontwikkelt zich wel in fases en ik ontdek steeds nieuwe dingen.
Wat me inspireerde is de nachtelijke sterrenlucht, wolken, regen, zonneschijn, zee en golven. En dan vooral de vluchtige zintuiglijke ervaringen die je daarin kan hebben. Ik doe ook aan kitesurfen, freediven en zeilen en de vrijheid die je daardoor kan ervaren wil ik in een werk stoppen. Van sommige werken kan ik achteraf zeggen dat ze zijn geïnspireerd door herinneringen en andere werken zijn eigen werkelijkheden op doek die zijn ontstaan door reactie op reactie. Ik wil geen verhaal vertellen, net zoals je ook niet kan vertellen hoe het is om 40 meter onder water te duiken. Ik bedoel, ik kan het wel proberen te vertellen, maar je moet het eigenlijk ervaren. Je moet het zintuigelijk ervaren, daar gaat het om. Daar gaat het ook om bij kunst voor mij. Ik wil dan ook niks zeggen met mijn werk, geen verhaal vertellen, alleen iets creëren om in te verdwijnen. Zoals je dat ook kan in de zee of in de nacht.
Jouw duotentoostelling met Rachel Nieborg heet Somewhere I have never travelled... Hoe kwam de samenwerking tot stand? Kenden jullie elkaar al?
We kenden elkaar nog niet. Josilda nodigde mij uit, wat ik erg leuk vond, en heeft ons samengebracht voor de expositie. Toen hebben we elkaar een paar keer gesproken voor de opening om ons werk te bespreken en te kijken op wat voor manier ons werk bij elkaar paste.
Hoe past jullie welk bij elkaar?
Hoewel ons werk heel anders is, zijn er wel wat overeenkomsten. In ons werk speelt het lichaam een grote rol. Bij mijn werk gaat het over mijn eigen lichaam tegenover het doek en Rachel onderzoekt bijvoorbeeld de lichamelijke vormen van het model op foto's. Ook zit er visueel wel overlap in door bijvoorbeeld haar gebruik van draad in het werk en mijn krassen op doek.
Hoe kwamen jullie op deze mysterieuze titel uit?
De titel komt uit het gelijknamige gedicht van E.E. Cummings dat gaat over de liefde - in het bijzonder het soort liefde die de kracht heeft om een persoon volledig over te nemen, zelfs als men niet helemaal kan achterhalen waarom. Maar je zou het ook kunnen lezen als de liefde voor iets. Iets waar je in op kan gaan. Iets dat je op de een of andere manier kan veranderen. Zoals sommige ervaringen die je kan hebben in de natuur. Met mijn werk wil ik ook zo'n ervaring creëren en in veel van mijn werken komen op de een of andere manier ook herinneringen terug van bepaalde ervaringen, vooral van die wanneer ik me echt vrij voelde. Wanneer je de elementen voelt. Wanneer je iets echt meemaakt. Weggeblazen worden door de wind en zo hoog mogelijk vliegen voordat je weer neerstort. Wanneer je danst en zweet en rent en ademt, maar ook om niet te ademen en om zo ver naar beneden te zwemmen als je longen je brengen. Ik wil dat kunst ook een avontuur is. Daarom sprak deze titel me ook zo aan. Ook met kunst wil ik ergens naartoe waar ik nog nooit ben geweest...
Vluchtigheid en tijdelijkheid zijn belangrijke thema’s in je werk. Hoe kwam je hierop uit?
Ik realiseerde me dat de vrijheid van een werk zit in het totale opgaan in de fysieke beweging tijdens het schilderen, in het loslaten en vertrouwen op intuïtie. De vluchtigheid en vrijheid waarmee het geschilderd is wil ik weergeven. Meebewegend met je adem, met het knipperen van je oogleden, met de haren op je arm overeind en de tijd uit het oog verliezen. Nooit weten waar je terechtkomt na het maken van keuze na keuze of reactie na reactie, als momenten in de tijd. Het werk ontstaat dus dubbel uit vluchtige momenten, één keer in het maken en ook een keer in de inspiratie voor het werk. Vluchtigheid van verfstreken zoals de vluchtigheid van momenten die zo weer voorbij vliegen. Ik kwam er achter dat ik die tijdelijke momenten en vluchtige herinneringen heel erg waardeer in het leven. Hoe die leiden tot een visueel beeld en hoe dat visuele beeld op eenzelfde manier tot stand komt.
Je staat aan het begin van je carrière, zijn er projecten die je ooit graag zou willen realiseren?
Ik wil ooit mijn werk in verschillende musea hebben hangen overal ter wereld en ik zou hele grote werken willen maken van meters bij meters waar je helemaal in op zou kunnen gaan.
Waar werk je op dit moment aan?
Ik ben altijd bezig met mijn werk verder ontwikkelen, maar op het moment ben ik bezig met werk maken voor een show bij Galerie Pouloeuff die 18 juni opent.