In AKINCI in Amsterdam is tot en met 19 november een tentoonstelling te zien van Andrei Roiter — parallel aan een solo in Museum Helmond, die tot 6 april 2023 te zien zal zijn.
De Russische kunstenaar werd geboren in 1960 en groeide op in een land waarin kunst gecontroleerd werd door staatsideologie, en de resulterende sociaal-realistische kunst werd ingezet als propagandamiddel. Roiter studeerde aan het Moscow Institute of Architecture en begon zijn werk in die periode tentoon te stellen in underground tentoonstellingsruimtes.
Roiter maakte op persoonlijk niveau kennis met de wreedheid van het Russische regime: zijn grootouders werden verbannen naar de beruchte Goelags, waar ook zijn ouders uiteindelijk geboren zouden worden. Zelf groeide Roiter op in een periode van meer vrijheid. Dankzij de Perestrojka-politiek van Gorbatsjov eind jaren tachtig konden veel Russische kunstenaars ineens hun land verlaten. Tijdens hun reizen kwamen ze voor het eerst in aanraking kwamen met recente westerse kunsttradities, zeker na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie vanaf 1990. Tegenwoordig verdeelt Roiter zijn tijd tussen Amsterdam en New York.
De kunstenaar omschrijft zichzelf als een wereldburger, vreemdeling en eeuwige toerist, een uitgangspunt dat gereflecteerd wordt in zijn werk. Symbolen rondom reizen komen dan ook vaker terug in zijn werk, waaronder bijvoorbeeld verhuisdozen of zijn koffer. Roiter probeert in zijn werk universele en complexe menselijke ervaringen te benaderen als eenzaamheid, melancholie, angst, onzekerheid maar ook hoop. Ook dromen en herinneringen spelen een grote rol.
De vaak poëtische schilderijen en stillevens van Roiter tonen (alledaagse) gevonden voorwerpen, zelfgemaakte driedimensionale objecten, (weergaven van) maquettes en architectonische elementen die de kijker vertrouwd aan zullen doen. Roiter nodigt ons uit vervolgens uit om hier met frisse ogen naar te kijken. Vaak zijn zijn objecten verbeeld tegen een grote contrasterende leegte, die de bezoeker uitnodigt om eigen interpretaties en contexten te verzinnen. Visueel verwijzen zijn werken onder meer naar Russische kunststromingen en een specifieke kleur olijfgroen die alomtegenwoordig was in publieke gebouwen in de Sovjet-Unie. In de duo-tentoonstelling NOW in AKINCI en Museum Helmond reflecteert Roiter onder meer op de hedendaagse politieke situatie in de wereld — die verschillende historische parallellen kent — maar ook onze verstoorde relatie met de natuur.
Het werk van Roiter werd wereldwijd tentoongesteld in galeries en musea als het Peggy Guggenheim Museum in Venetië, Kunsthalle Basel, het Stedelijk Museum, het Van Abbemuseum, het Moscow Museum of Modern Art, de Hallen in Haarlem, The Institute of Contemporary Art in Boston, het SFMoMA (San Francisco Museum of Modern Art), Stedelijk Museum Schiedam, het Mondriaanhuis in Amersfoort en de Hermitage Amsterdam. Hij nam verschillende keren deel aan de Moscow Biennale of Contemporary Art (2007, 2011, 2013) en zijn werk is opgenomen in de collecties van onder meer Centre Pompidou, Malmö Kunsthall, het Centraal Museum, de Deutsche Bank, de AkzoNobel Art Foundation en het Moscow Museum of Modern Art.