13 august 2019, Oscar van Gelderen & Manuela Klerkx
De keuze van… Tom Kellerhuis
In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Tom Kellerhuis (hoofdredacteur HP/De Tijd)
Wat betekent kunst voor jou?
Het bevrijdt me van het dagelijks juk en de misère van het menselijk bestaan. Dat klinkt zwaar, maar is het niet. Ik kan enorm van een werk genieten, evenals van de maker. Voor mij is het een vorm van poëzie. Ik ga al mijn hele leven lang met kunstenaars om, en ben verliefd geworden op hun vrije manier van bewegen, onconventionele denken en a-materiële leven. Mijn huis hangt vol met werken van kunstenaars die ik bewonder en waarmee ik bevriend ben geraakt: van Rob Scholte tot Jan Cremer en van Ab van Hanegem tot Han Schuil. Ik heb zoveel dat lang niet alles is te zien in mijn dubbele bovenwoning in Amsterdam-Zuid. We bouwen momenteel aan de IJ-oever met een groep vrienden een nieuw en groot appartementencomplex. Dat is pas over minimaal een jaar af, maar ik ben dagelijks bezig welke werken ik waar uitgelicht in mijn nieuwe woning ga tonen. Alleen dat al is een groot genot.
Exterior, 2018, Boris Tellegen.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Thuis was er geen enkele belangstelling voor (moderne) kunst, ik heb mijn weg daarin zelf moeten vinden. Tijdens mijn studies in Utrecht, en later in Amsterdam, kwam ik voor het eerst in aanraking met mensen uit de kunstwereld, eerst met kunststudenten, later met kunstenaars. In Amsterdam werd ik eind jaren tachtig lid van het legendarische Cultureel Genootschap De Donkere Kamer (afgekort als C.G.D.D.K., lid no. 145), opgericht door de vroeg gestorven kunstenaar Peter Giele, met minder dan tweehonderd leden. Die dronken uit hun eigen roestvrijstalen beker met hun lidmaatschapsnummer erop. De club was na een paar jaar ter ziele, maar het lidmaatschapsbewijs hangt nog steeds in de vorm van een messing plaatje aan mijn sleutelhanger. Daar ontmoette ik veel van de kunstenaars die nu in mijn collectie zitten: Rob Scholte, Paul Blanca, Peter Klashorst, Jan van der Ploeg, Ton van Summeren, Veron Urdarianu etc. etc.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Via al die media, maar ook via de gesprekken die ik voer met bevriende galeriehouders, kunstenaars en verzamelaars tijdens vernissages of etentjes thuis.
Untitled, 2018, Harry Markusse.
Het liefst in een galerie of museum. Door drukte bezoek ik tegenwoordig minder openingen en museale tentoonstellingen dan ik zou willen. De grote nationale kunstbeurzen frequenteer ik met enige regelmaat, maar daar is het vaak te druk om echt te kijken en blijft het bij socializen.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Ik heb een collectie van een kleine honderd werken, ik verzamel zo’n vijfendertig jaar, dus gemiddeld drie werken per jaar. Het eerste werk dat ik als student kocht was een zeefdruk in stierenbloed van Paul Blanca, in een oplage van 35, voor 1500 gulden. Ik mocht het in tien maandelijkse termijnen afbetalen. Nu draai ik mijn hand niet meer om voor unieke werken die een veelvoud daarvan kosten. Ik vind het jammer dat de KunstKoopregeling wordt afgeschaft, vooral voor de kunstenaars en de galeriehouders. Verzamelaars als ik hebben geen dikke portemonnee, dus zonder die regeling houdt het voor mij op en kan ik mijn moyenne van drie werken per jaar niet meer handhaven. Dat geldt vrees ik voor veel kleine verzamelaars.
Porn Player Special, 2013, Marc Bijl.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Het is altijd liefde op het eerste gezicht in een galerie of op een beurs, en soms in het atelier van de kunstenaar. Ik krijg dagelijks mail van Artnet Auctions. Vaak jeuken mijn handen om op die online-veilingen te gaan bieden, waar internationale namen relatief betaalbaar worden aangeboden. Maar ik ben er enigszins voorzichtig mee, want ik ken mezelf: nog voordat ik het in de gaten heb, is het hek van de dam.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop?
Niet, want mijn vriend heeft in de loop der jaren dezelfde smaak ontwikkeld, en is werk van dezelfde kunstenaars gaan verzamelen. Ik besluit meestal in a split second. Mijn vriend is wat voorzichtiger, maar hij vindt wel dat als ik het per se wil hebben, ik het gewoon moet kopen. En soms lopen we eerst nog een blokje om.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
Dat zijn er een aantal, om er een paar te noemen: Ron Mandos, Lumen Travo en Onrust. Ik was bevriend met Milco Onrust. Een van mijn laatste grote aankopen deed ik bij hem, een minimalistisch werk van de Brits-Amerikaanse kunstenaar Alan Uglow (1941-2011). Het schilderij dat ik wilde hebben, hing bij hem thuis en wilde hij niet verkopen. Hij liet me ander werk zien uit zijn privécollectie. Na stevig onderhandelen werden we het eens. Ik beloofde het vorstelijke bedrag een paar dagen later op zijn rekening te zullen storten. De middag van die transactie belde hij me. ‘Het is een sombere dag voor de kunst,’ zei hij. ‘Waarom ben je zo bedroefd?’ vroeg ik. ‘Omdat ik gehoopt had dat je het niet zou kunnen betalen.’ Twee weken later was hij dood, de galerie wordt sindsdien gerund door zijn vrouw Boudi Eskens.
Deciphering the artist's mind:...(studio HO), 2016, Berend Strik.
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Luc Tuymans, Marlene Dumas en Roger Raveel zouden in mijn collectie niet misstaan. Het werk van Tuymans en Dumas is nu onbetaalbaar. Raveel heb ik altijd willen ontmoeten en aankopen, maar ik heb stom genoeg gewacht tot het te laat was. Hij heeft een eigen, herkenbare stijl. Ik houd van kunstenaars met signatuur. Hoe verschillend iemands werk ook is, je kunt op basis van kennis en ervaring de maker erin herkennen. Ik heb een eclectische verzameling. Er is één gemene deler die je erin zou kunnen vinden: veel werk zit op de grens tussen figuratie en abstractie. De figuratie is nooit helemaal weg en de abstractie is niet ver te zoeken.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op Gallery Viewer), en waarom?
- Ik heb in de loop der jaren acht werken van Han Schuil verzameld, meer dan van wie ook, dus dat lijkt me een van mijn favorieten. Ik houd enorm van zijn beeldtaal. Hij begon ooit op canvas, schilderde even op hout, en werkt tegenwoordig op aluminium. Op een van die werken in mijn bezit heeft hij het canvas weer terug geschilderd.
- Wie ik ook tot mijn favorieten reken is de Berlijnse kunstenaar Joachim Grommek. Hij maakt collages van geschilderd plakband. Niet van echt te onderscheiden. Super grappig en razend knap.
- Het werk van Boris Tellegen spreekt me aan omdat hij een generatiegenoot van mij blijkt te zijn die in de jaren tachtig doorbrak als graffitikunstenaar Delta. De letters en woorden die hij op muren en treinen spoot, behandelde hij als driedimensionale sculpturen. Dat driedimensionale is nog steeds in zijn werk terug te vinden.
- Harry Markusse (gast bij twee galeries: Galerie van den Berge en Galerie Bart) werkt evenals Schuil op aluminium, en zou je een neo-minimalist kunnen noemen, waarbij hij vooral let op kleur, licht, ritme, repetitie en dynamiek. Een van de weinige kunstenaars in mijn verzameling waarin de figuratie totaal ontbreekt.
- Tim Ayres is een kunstenaar die ik al heel lang ken. Meestal schildert hij letters en woorden in abstracte gekleurde vakken. Zeldzaam zijn zijn geschilderde portretten. Ik heb er eentje.
- De op doek gespannen foto’s van Berend Strik zijn op zichzelf vaak spannend of ironisch, en dat wordt versterkt door het borduursel dat hij er meestal op aanbrengt. Op het werk dat ik van hem wilde hebben zat een optie, ik kon het pas kopen nadat twee Belgische verzamelaars na enig dubben gelukkig toch afhaakten.
- Van Marc Bijl heb ik een vroeg werk uit zijn ‘Gothic’-periode. Het is met spuitbussen op een goedkope glazen lijst gespoten, en de verf bladdert enigszins af, dus het werk was meteen in verval toen het voor het eerst tentoongesteld werd: ik vermoed dat het de bedoeling van de kunstenaar was.
“When I’m humming to myself, I’m singing out loud to you”, 2017, Tim Ayres.
Bekijk de Instagram van Tom Kellerhuis
Bekijk de website van HP/De Tijd
Gallery Viewer en Het Parool zijn op 18 april 2019 mediapartners geworden. De samenwerking bestaat uit een uitwisseling van content. Zo publiceert Het Parool wekelijks de rubriek ‘De keuze van…’ van Oscar van Gelderen en Manuela Klerkx in de krant en op de site.
