22 june 2022, Oscar van Gelderen
Het atelier van... Dennis Tyfus
Hoe ziet het ideale atelier eruit? Hoeveel tijd spendeert een kunstenaar in zijn atelier? Is het een heilige plek? In de reeks ‘Het atelier’ deze week: Dennis Tyfus (Tim Van Laere Gallery)
Gaat u iedere dag naar uw atelier?
Ja, zeker. Mijn atelier bevind zich bij Ercola, een oud godshuis in het centrum van Antwerpen dat sinds 1968 gebruikt word door kunstenaars. Ik ben er ook woonachtig. Het is zowel een werkplaats als een archief, het grootste deel van de tijd breng ik hier door. Het werd twaalf jaar geleden aan me doorgegeven door ex-situationist Rudi Renson. Binnenkort geef ik het zelf weer door, aan mijn vriend Gerard Herman.
Hoe laat vertrekt u naar uw atelier, en hoe: te voet, per fiets, openbaar vervoer of auto?
’s Ochtends ga ik op wandel. Dat kan een hele ochtend duren, maar meestal slechts een tweetal uur. Daarna wordt ik afgespoeld in de badkamer. Aangezien het atelier slechts één gang verwijderd is van de badkamer kan ik er heen kruipen.
Houdt u vast aan bepaalde rituelen in uw atelier? Muziek of juist stilte?
Het onsterfelijk levenslied ‘La Bamba’ staat hier op repeat terwijl ik tekeningen maak. Meestal luister ik de hele dag lang naar dat lied. Nu toch al enkele jaren. Het zorgt er voor dat er een zeker ritme in mijn hand zit tijdens het tekenen. Ik ken het lied ondertussen in die mate uit het hoofd dat men soms denkt dat het Spaans mijn moedertaal is. Wanneer ik me niet in het atelier bevind, neurie ik het lied meestal ook duchtig verder, iets waar mijn aanstaande het heen en weer van krijgt!
Hoe belangrijk is licht voor u?
’s Ochtends schijnt de zon door de boom die voor de ramen staat heen, wat voor een mooi schaduwspel zorgt. Die bewegende schaduw valt over het gehele atelier, waardoor tekenen er een psychedelische ervaring wordt. In de namiddag en ’s avonds gaat het witte tl licht aan, het type licht dat op een feest het einde van de pret aangeeft en waarvan tegenwoordig veel goedkopere led-versies bestaan.
Hoe gaat u te werk? Begint het werk pas op het moment dat u uw atelier betreedt of gaat het werk altijd en overal door?
Al mijn werk komt tot stand door hevig te epibreren, maar luidkeels stellen dat het werk ook op café of elders gewoon doorgaat vind ik wat dwaas in verhouding tot mensen die bijvoorbeeld zware fysieke arbeid uitvoeren. Naast een solitaire atelierpraktijk activeren we in de zomer De Nor, een sociale sculptuur die ik met FVWW Architecten maakte in het Middelheim Museum. Elke zomer vinden er wekelijks concerten, lezingen en performances plaats waar iedereen welkom is. We zijn vorige week opnieuw geopend. Voor alle andere delen van mijn werk kan ik rekenen op een aantal vakmensen die kaas hebben gegeten van camera’s, schrijnwerk, audio, het kneden van tamelijk realistische poppen enz.
Hoeveel tijd spendeert u gemiddeld per dag in uw atelier?
Afhangende van het weer en de lengte van de dagelijkse wandelingen gemiddeld een zeven tal uur. Wanneer het regent waarschijnlijk meer. Als de zon zich roert sta ik meestal naakt in de tuin te zingen. De buren hebben er een klacht tegen neergelegd maar dat deert me geenszins. Ik ben allergisch voor het dragen van kledij, dat heeft al regelmatig voor deining gezorgd. Zoiets begrijpt men bij de rechtbank ook wel.
Is het atelier een heilige plek?
We zijn volop bezig met de canonisatie van het atelier bij Ercola. Maar zoiets vraagt tijd. Enkele jaren geleden werd het wel al zalig verklaard. Dat was een eerste stap. Je kan je wel voorstellen dat zulks enorm veel papierwerk verreist. Wist je dat het nog steeds de paus zelf is die beslist of iets of iemand heilig wordt verklaard? Die man krijgt natuurlijk elke dag een pak e-mails. Hij stuurde me laatst een bericht, waarin hij me diets maakte dat er eerst nog een bestelbon moet gemaakt worden die naar Straatsburg wordt gestuurd, nadien in Brussel moet worden goedgekeurd, dan terug naar het Vaticaan gaat en dan pas kan er naar ons worden teruggekoppeld. Het zal dus nog wel even duren alvorens we weten of de heiligverklaring doorgaat. De Paus beweert nu natuurlijk dat hij aan heel die rompslomp weinig kan veranderen.
Ontvangt u er bezoek, van verzamelaars, curatoren of collega-kunstenaars?
Verzamelaars en curatoren worden hier behandeld als koningskinderen. Naast een dynamische 3D-presentatie omtrent mijn praktijk staan er warme handdoeken, een massage van het immer praatgrage Keelmeisje, door Tyfoni Cutugno bereidde Italiaanse hapjes, en een no choice cocktail op het programma. Bij zulke cocktails weet de bezoeker nooit echt wat er allemaal met zijn/haar/hen drankje werd uitgehaald. Collega-kunstenaars zijn enkel welkom als ze een grote ruiker bloemen met zich meebrengen en niet klagen over hoe verzamelaars en curatoren de ruimte hebben achtergelaten.
Wat is het mooiste atelier dat u ooit heeft gezien?
Het atelier van Rutger Bemels. Niet alleen is het er verbazend proper, het is er ook reusachtig. Dat moet ook wel, want de man doet zowat alles, van schrijnwerkerij tot het onderhouden van wagens, verbouwingen en herstellingen allerhande, het installeren van software enz. Wat echter weinig mensen weten is dat Rutger groene vingers heeft. Dat komt doordat hij in de wilde tuin die aan het atelier grenst schildert met voornamelijk groene verf.
Hoe ziet het ideale atelier eruit?
Een piepkleine, vochtige, schaars verlichte zolderkamer zonder verwarming, vol ongedierte, waar een streepje jazz door een transistorradiootje me inspireert tot het maken van gekwelde donkerbruine schilderijtjes.
