20 april 2022, Oscar van Gelderen
Het atelier van... Flexboj & L.A.
Hoe ziet het ideale atelier eruit? Hoeveel tijd spendeert een kunstenaar in zijn atelier? Is het een heilige plek? In de reeks ‘Het atelier’ deze week: Flexboj & L.A. (26)
Gaat u iedere dag naar uw atelier?
Wij zijn zo goed als elke werkdag op ons atelier, variërend in tijd. Dat wil niet zeggen dat er elke dag geschilderd wordt, maar het aanwezig zijn in het atelier, het kijken naar – en het nadenken/praten over – het werk is minstens even belangrijk als het schilderen zelf. Het weekend daarentegen gaan we niet, omdat het gezond is voor het hoofd om het werkproces even te laten rusten en los te laten. We hebben naast het hele kunstgebeuren ook een privéleven, wij staan niet los van de realiteit. Wij hebben ook relaties in het dagdagelijkse leven (partners, familie, vrienden) die we graag onderhouden. Flexboj & L.A. zien we uiteindelijk als de noemer om als twee individuen te werken als één kunstenaar. Daarbij doet ons privéleven er niet echt toe en zijn die zaken automatisch gescheiden.
Hoe laat vertrekt u naar uw atelier, en hoe: te voet, per fiets, openbaar vervoer of auto?
Flexboj: Ik vertrek bij het ochtendgloren om 07.00 uur. Ik ben meestal tot 14.00 – 15.00 uur op atelier, dit om op tijd thuis te zijn om de hond uit te laten.
L.A.: Ik vertrek stipt om 09.00 uur in de ochtend. Ik blijf er tot 16.00 – 17.00 uur. Ik heb dat zo afgesproken met mijn vriendin, omdat zij geen tijd heeft om te koken.
Ons huidig atelier ligt in Kontich. We nemen momenteel de trein vanuit Brussel richting Kontich-Lint. Daar nemen we de fiets tot aan het atelier.
Houdt u vast aan bepaalde rituelen in uw atelier? Muziek of juist stilte?
Het enige ritueel dat we hebben is bij het aankomen ‘s ochtends. Eerst met de lift tot de bovenste verdieping, daarna werkkleren aandoen, en dan koffie zetten. Zo begint elke atelierdag. Het enige geluid dat niet van onszelf komt zijn de parkieten van de buurvrouw. Er staat nooit echt muziek op, omdat daar toch niet naar geluisterd wordt zodra we aan het werk zijn. De momenten dat we samen aanwezig zijn, zijn we voortdurend in conversatie over het werk. Op de vraag: ‘Hoe schilderen jullie?’ bestaat niet zomaar een concreet antwoord. Die gesprekken zijn de basis waarop onze praktijk steunt. Deze gaan over elk aspect van het werk. Op een organische manier volgen ze op – of leiden ze tot – de beslissingen die worden genomen op het doek. Ze zijn een manier om elkaar vrijheid te geven en tegelijkertijd het werk onder één noemer te plaatsen: Flexboj & L.A.
Hoe belangrijk is licht voor u?
Dat is best wel belangrijk. Ons atelier is gelegen in een oud kantoorgebouw, op de bovenste verdieping. Het is een rechthoek van twintig bij vijf meter. We hebben het geluk dat een van de muren van twintig meter volledig uit ruiten bestaat, waardoor we altijd veel licht hebben en schilderen bij daglicht. Op winterdagen, wanneer het al eens wat donkerder is, hebben we witte TL lichten. Dit zodat onze blik niet vertroebeld wordt door verkleuring of schaduwspel.
Hoe gaat u te werk? Begint het werk pas op het moment dat u uw atelier betreedt of gaat het werk altijd en overal door?
Dit is een vraag die we als kunstenaarsduo regelmatig krijgen. Voor ons bestaat er geen vast werkstramien. Het belangrijkste element uit ons werkproces is de conversatie die we hebben over ons werk, de beslissingen die we samen maken. Dat is een constante. De manier waarop de ideeën en inzichten die daaruit voortkomen zich vertalen in schilderijen staat niet vast en is steeds anders. In ons atelier hebben we een archief met honderden boeken en gevonden objecten die aanleiding kunnen geven voor nieuw werk. Het belangrijkste werk gebeurt dus in het atelier, maar het kan natuurlijk ook dat dingen die we zien in het dagelijks leven op een manier worden meegenomen in het werk. Het is bijvoorbeeld al voorgevallen dat een werk voortkomt uit een papiertje dat in de Aldi hing of uit een patroon op een stof die we tegenkwamen in de kringwinkel. Op de plekken waar je komt, kun je altijd interessante dingen ontdekken die later gebruikt kunnen worden als vertrekpunt. Op die manier zijn we eigenlijk voortdurend met het werk bezig.
Hoeveel tijd spendeert u gemiddeld per dag in uw atelier?
We zijn er elk vijf à zes uur per dag waarvan drie à vier uur overlappen.
Is het atelier een heilige plek?
Heilig zouden we het niet noemen, maar het is wel een plek die op een bepaalde manier privé is. We zijn erg op onszelf gesteld en zouden bijvoorbeeld niet kunnen werken in een atelier waar ook andere kunstenaars zitten, voor ons zou dit alleen maar voor afleiding zorgen.
Ontvangt u er bezoek, van verzamelaars, curatoren of collega-kunstenaars?
Er zijn door de jaren heen steeds verschillende mensen op ons atelier langsgekomen. Verzamelaars, galeristen, curators, journalisten, andere kunstenaars, vrienden, familie enz. In principe is iedereen welkom, maar de laatste tijd zijn we daar wat terughoudender in geworden. Het atelier is de plek waar het werk tot stand komt en een expo is de plek/gelegenheid waar het werk wordt getoond. Wij trachten die twee werelden gescheiden te houden, het mag geen tijdverspilling of storende factor zijn. Als er iemand over de vloer komt kun je in principe een hele dag verliezen, en als er zo drie mensen willen langskomen in de week ben je die week al bijna kwijt. Onze tijd is kostbaar. Er moet een bepaalde vertrouwensrelatie zijn met de persoon die langskomt.
Wat is het mooiste atelier dat u ooit heeft gezien?
Omdat wij een atelier als een werkruimte zien vinden wij de schoonheid van die plek niet belangrijk. Natuurlijk is een kasteel of modernistisch gebouw in een prachtig natuurdomein mooi, maar wanneer je naar kunstwerken kijkt, kijk je daar toch niet naar. We komen wel eens bij kunstenaars op bezoek die tien keer zoveel ruimte hebben als ons en daar kan je wel jaloers op zijn maar mooi zouden we dat niet willen noemen.
Hoe ziet het ideale atelier eruit?
Het ideale atelier is zoals 10 miljoen euro op je bankrekening. Je kunt er wel van dromen, maar erg realistisch is het niet. We hebben ons doorheen de jaren steeds aangepast aan de ruimte die ter beschikking was. Als een atelier aan bepaalde basisvoorwaarden voldoet, zoals licht, voldoende plaats, bereikbaarheid, een wc en een minimum aan comfort zijn we al lang tevreden. Natuurlijk zou het fantastisch zijn om een gigantische loods te hebben met verschillende verdiepen die allemaal perfect belicht zijn en waar er achter je gat wordt opgekuist maar zoals we al zeiden… daar kun je alleen maar van dromen.
