15 april 2022, Oscar van Gelderen
De galerie van... Joris Montens & Stefan Heinis
Heeft u kunst van huis uit meegekregen?
Bij ons thuis draaide vroeger zo goed als alles om kunst, lezen, film, taal en muziek. Als kind ben je er op op die manier op natuurlijke wijze mee omgeven, maar je beseft nog niet zo goed wat het je op dat moment brengt. Vaak vonden we het vooral vreselijk als we tijdens vakanties voor de zoveelste keer ergens weer lang moesten wachten tot alle schilderijen en beelden nauwkeurig bekeken waren. Nu blijken dit juíst dierbare herinneringen aan reizen, momenten, verhalen, ervaringen.
Hoe bent u in aanraking gekomen met de kunstwereld?
Op een heel vanzelfsprekende wijze. Ook Stefan Heinis ging al op jonge leeftijd met zijn familie vaak naar musea om tentoonstellingen te bezoeken en ook bij hem is toen blijkbaar het eerste zaadje gepland. We hadden in de familie een oom, Fons Montens, die schilderde, tekende, etste en postzegels ontwierp. Ook was er een begenadigd fotograaf uit de Rotterdamse tak van de familie. Toen ik jong was ontmoette ik Corneille tijdens een expositie in Rome. Ik herinner me er nog de vele vogels en poezen. Ik ben altijd gefascineerd geweest door deze dieren, want het zijn de meeste vrije wezens op aarde. Maar een werk van Corneille zou ons echter al sinds lange tijd geen vervulling geven. Bijzonder hoe aspecten en interesses zich verleggen naarmate je verder gaat met je reis door het leven.
Met Marchand & Meffre, expositie Industry, november 2013
Wat was uw eerste betrekking in een galerie? Of bent u gelijk zelf een galerie gestart?
We zijn zelf direct een eigen galerie gestart, een grote sprong in het diepe, maar het is een geweldig avontuur gebleken. We waren beiden in de eerste jaren na onze studie actief in het bedrijfsleven: Stefan als bedrijfskundige op het snijvlak van mens en organisatie, en tegenwoordig is hij partner bij AVOP, een adviesbureau voor organisatie psychologie. Hij bouwt alle overige uren die hij ’s avonds en in het weekend over heeft enthousiast mee aan onze galerie Fontana. Zelf werkte ik na mijn studie een paar jaar in Parijs als Responsable Grands Comptes (sales) voor een bedrijf in innovatieve internet diensten. Spannend en avontuurlijk, veel reizen, mensen ontmoeten, contracten tekenen, what a buzz. Uiteindelijk went veel; na een aantal jaren werd het uiteindelijk minder uitdagend en bevredigend. Een mooie in-between functie tussen de vroegere carrière en het heden was een project bij het designlabel Weltevree verantwoordelijk voor marketing en sales. Naar Milaan om de creaties te tonen aan pers, publiek en snel vooruit met de ideale marktbenadering. Inmiddels voelen wij ons als een vis in aangenaam water bij onze eigen Galerie Fontana.
Opening expositie Robert Polidori, door Margriet Schavemaker van Stedelijk Museum, Achtergrond Stefan links, Joris rechts, mei 2014
Hoe zou u het profiel van uw galerie willen omschrijven?
De hoofdlijnen van het programma van Fontana zijn menselijkheid, kwetsbaarheid en mortaliteit. De meeste kunst die we exposeren vindt hierin haar oorsprong. Veel werken hebben daarnaast een architecturale component en zetten je vaak op het verkeerde been, dat kan zijn als het gaat om materiaalgebruik, gelaagdheid of perspectief. Ambacht en vakmanschap van een kunstenaar spreekt ons zeer aan. Een bewuste lijn streven wij echter niet na, wij willen graag kunstenaars laten zien wij iets mee hebben, kunstwerken die ons raken, van reeds internationaal gelanceerde kunstenaars tot jonge opkomende talenten. Op dit moment hebben we expositie waarbij de gevierde Claudy Jongstra en een pas afgestudeerde schilder, Thijs Segers, met elkaar in dialoog gaan met verschillende benaderingen omtrent het thema natuur. Thijs was nog maar net een paar weken klaar met zijn opleiding toen we hem ontmoetten tijdens zijn solo-expositie in het Noordbrabants Museum.
Opening tentoonstelling Berlin, Berlin van Jehoshua Rozenman, Nieuw Dakota, maart 2015
Wat vindt u het mooiste aspect van het vak galeriehouder?
Het mooiste aspect is dat we een leven lang kunnen leren over kunst en van de mensen die je op je pad komen die van kunst houden; dat verbindt en is de ware bonus. Ook de atelierbezoeken en de gesprekken met kunstenaars over hoe hun werk tot stand komt en hun perspectief op hun werk en de wereld zijn zeer waardevol. Tentoonstellingen bezoeken in binnen- en buitenland. Zo ben je aan het werk, maar vermaak je je tegelijkertijd want je doet iets waar je van houdt. Hoe mooi is dat? Wat ook een prettig aspect van het werk is, is het tijdelijke karakter van wisselende exposities. Telkens ziet de galerie er weer anders uit en mogen wij een nieuwe tentoonstelling samenstellen. Daarnaast zie je in de galerie ieder mens meestal in zijn of haar beste doen. Zelden komt iemand met een pesthumeur even een kunstwerk uitkiezen of met een flinke kiespijn eens fijn een galerie bezoeken.
Met welke galeries voelt u zich nationaal/internationaal verwant?
Dat zijn er aardig wat. In Amsterdam gaan we regelmatig langs bij galeries bij ons in de Jordaan, het hedendaagse kunstdistrict van Nederland, met de Hazenstraat als epicentrum. Om ons in de buurt van deze straat te vestigen in 2014 bleek een goede keuze, wegens de vele gezamenlijke initiatieven en de fijne collega’s. Maar wij zitten er dan wel weer nét iets van af, dat past ons dan weer goed blijkbaar. We hebben recentelijk een voormalige chocoladefabriek betrokken als nieuwe galerieruimte, meer aan het einde van de Lauriergracht. Qua internationale galeries komen we graag in veel steden en hebben alle continenten wel aangedaan, maar onze hoofdassen zijn Parijs, en dan vooral de galeries in het 3e en 4e arrondissement, en Brussel; deze laatste stad wordt steeds groter en internationaler qua galerie aanbod: une mer à boire.
Opening Jan Banning’s expositie Law & Order door voormalig rechter Boris Dittrich, november 2015
In een ideale wereld: welke kunstenaar zou u het allerliefst vertegenwoordigen?
Wow, eens denken… een expositie met veel grote houten beelden van Huma Bhabha uit New York lijkt ons wel wat, of een ruimte vol met abstracte schilderwerken van een nieuw jong talent dat in de voetsporen werkt van wijlen Joan Mitchell zou ook niet verkeerd zijn. Een enorme hoeveelheid keuzemogelijkheden, maar de huidige realiteit is ook zo spannend. Zo verheugen Stefan en ik ons enorm op de aankomende inauguratie van de eerste etage in onze galerie met de beelden van onze keramiek kunstenaar Carolein Smit. Zij is een paar jaar geleden door curatoren van het Victoria & Albert Museum omarmd en sindsdien is er wereldwijd enorm veel vraag naar haar werk. Zij heeft in Nederland een groot aantal trouwe verzamelaars en vele Nederlandse musea hebben haar werk in de collectie. Haar talent en veelvoud aan inspiratie in combinatie met de overgave waarmee zij werkt, dag in dag uit – in een constante flow en focus – is ongekend.
Wat is er veranderd in de kunstwereld sinds u uw eerste stappen zette?
Er is bij een groeiend publiek interesse in kunst waarneembaar, en tevens meer focus op uniek spraakmakend werk bij bestaande verzamelaars. Het stelselmatig verzamelen van meerdere werken tijdens de carrière van een kunstenaar gaat gelukkig ook wel door. Er is veel behoefte aan iets van hier en nu, iets waaraan we ons qua ideologie of denkwijze kunnen verbinden, een uiting of boodschap waar de geest op vonkt. Thema’s als afkomst, sociale gelijkheid, devotie en inclusiviteit blijken zeer actueel. Maar het hoogste goed blijft dat een kunstwerk briljant gemaakt is, zonder dat we precies snappen waarom; wat dan volgt is vuurwerk vol geestelijke verheffing. Naast de fysieke galerie en kunstbeurzen zijn er een groeiend aantal online platforms als verkoopkanaal ontstaan. Welke daarvan uiteindelijk de markt zullen gaan domineren is nog niet volledig uitgekristalliseerd. Op de Nederlandse markt heeft GalleryViewer in korte tijd een prominente positie weten te creëren.
Opening expositie Max Kraanen, juni 2020
Wat/wie verzamelt u zelf?
We zijn steeds selectiever geworden. Als het iets met ons doet, dan past het ons blijkbaar. Uiteraard bezitten we veel werken van onze eigen kunstenaars, wij zitten tenslotte de hele dag in onze eigen snoepwinkel. Een belangrijk criterium om een kunstenaar te gaan vertegenwoordigen is dat wij deze ook zelf willen verzamelen, dat bewijst dat je ook echt iets hebt met het werk. Wel zijn er veel kunstwerken bij die verband houden met architectuur, het meest uit de stroming brutalisme (lang leve de krachtige blokachtige structuren van ruw beton!). Maar ook aardig wat lyrisch abstract, outsider art en tal van andere stijlen. Oude meesters naast jonge talenten – maar ook design is geliefd.
Heeft Corona uw denken over de kunstwereld beïnvloed?
Nee, niet in hoge mate. Zakelijk bleef alles voortvarend gaan, sterker nog: kreeg juist een impuls, mensen wilden zichzelf blijkbaar verwennen, kunst biedt troost in moeilijke tijden. Wel hebben we eens wat langer mogen slapen, veel gelopen, gelezen en gediscussieerd. Aangezien de meeste beurzen werden geannuleerd of verzet, hadden we een extra ruimte gehuurd, een oude metaalfabriek twee deuren verder, om in deze ruimte als het ware onze eigen beurs te organiseren met werken van de verschillende kunstenaars die wij vertegenwoordigen. Dit heeft heel goed gewerkt. Al onze kunstenaars zijn verder zeer actief en creatief gebleven in deze periode zonder veel afleiding. Een mooi voorbeeld hiervan is onze kunstenaar Ronny Delrue. Hij heeft in zijn Gentse atelier goed doorgewerkt en toont zijn diverse nieuwe tekeningen, schilderijen, sculpturen en bronzen objecten tijdens de aankomende Amsterdam Art Week in de galerie. Wees welkom bij Fontana in de chocoladefabriek!
Claudy Jongstra met Joris tijdens haar eerste solo bij Fontana in mei 2021
