21 march 2022, Wouter van den Eijkel
De natuur heeft geen boodschap aan ons en op een bepaalde manier vind ik dat een troostende gedachte | Bryan Schutmaat over County Road
De Amerikaanse fotograaf Bryan Schutmaat maakte de afgelopen jaren naam met poëtisch werk waarin hij een liefdevol oog heeft voor de medemens en onze omgang met onze directe omgeving en de natuur. Zijn werk maakt hij doorgaans op onherbergzame plekken waar het leven vooral draait om overleven. Tijdens de pandemie bleef Schutmaat noodgedwongen dichterbij huis, in Texas. Het resulteerde in de prachtige serie County Road die nog tot het einde van de maand te zien is bij Galerie Wouter van Leeuwen.
Schutmaat debuteerde in 2013 met Grays the Mountain Sends, een indringend verslag van het zware bestaan in de zogeheten miner towns in de staat Montana. De portretten van de inwoners, hun woningen, de steengroeves en de jeugd die wil ontsnappen aan dit bestaan, konden internationaal op veel aandacht rekenen. Daarna volgden Good Goddamn, een aangrijpende serie over de laatste dagen die een abusievelijk veroordeelde vriend van hem in vrijheid doorbracht, en Vessels, een serie over kwetsbare mensen die zich staande proberen te houden aan de rand van de maatschappij. Letterlijk en figuurlijk, want veel opnamen maakte Schutmaat in de woestijn in het zuidwesten van de VS.
De serie County Road maakte Schutmaat tijdens de pandemie en hoewel portretten daardoor ontbreken, is het thema compassie nog steeds aanwezig in de foto’s van verlaten huizen, slechte wegen en vervuilde beken. De serie werd in de Nederlandse pers zeer goed ontvangen en mede daarom besloot galeriehouder Wouter van Leeuwen de tentoonstelling te verlengen tot eind maart.
Bryan Schutmaat, Road C, 2020 ( from County Road Series ), 2020, Galerie Wouter van Leeuwen
Compassie met kwetsbare mensen is een terugkerend thema in je werk. Was het moeilijk om dit thema aan te snijden zonder portretten te maken?
Ja, dat was moeilijk, maar je vindt de menselijke inspanning en emotie ook terug in alledaagse, levenloze dingen. Een verlaten huis, een lege deuropening of een onverharde weg heeft nog steeds een gevoel van menselijke aanwezigheid en bieden de mogelijkheid een verhaal te vertellen.
Je hebt deze serie gemaakt tijdens de pandemie. Daardoor moest je dicht bij huis blijven. Zou je zeggen dat dit je meest intieme serie tot nu toe is?
Dat is lastig te zeggen. Enerzijds bevat deze serie bevat geen portretten en nu ben ik van mening dat een portret het meest intieme is dat het medium fotografie te bieden heeft. Anderzijds kwam dit project op een natuurlijke manier tot stand, omdat ik gewoon fotografeerde wat zowel fysiek als emotioneel dichtbij was. Voor veel van mijn werk reis ik naar verre oorden om foto's te maken. Voor 'County Road' fotografeerde ik dichter bij huis en was ik vertrouwder met de locaties. Toch voelde ik een gevoel van nieuwsgierigheid en ontdekking. Zoals de dichter Wendell Berry ooit schreef: “Even in a country you know by heart it's hard to go the same way twice. The life of the going changes. The chances change and make it a new way. Any tree or stone or bird can be the bud of a new direction.”
Bryan Schutmaat, Door A, 2020, Galerie Wouter van Leeuwen
Voor zover ik weet, is County Road je eerste serie met close-ups van planten. Is dit inderdaad een nieuw thema en zo ja, hoe past het bij de rest van je werk?
Ik probeer vaak de menselijke inspanning af te zetten tegen de tijdschaal van de natuur om zo een en ander in perspectief te plaatsen voor de mensheid. Het herinnert ons aan onze beperkte levensduur en die van onze beschavingen. Ik ben geïnspireerd door de filmmaker Terrence Malick en de manier waarop hij de natuur samen met zijn personages overbrengt. In mijn eerdere werk maakte ik opnamen tussen de bergketens en vlaktes van het Amerikaanse Westen. In dat werk behandelde ik de ogenschijnlijke eeuwigheid van de geologische tijd en de open ruimten. In het midden van Texas zijn er geen bergen en zijn de horizonten niet zo uitgestrekt, dus ik veranderde van schaal en begon naar gras en bloemen te kijken. "County Road" gaat grotendeels over het verstrijken van de tijd en toont de overgang van winter naar lente. Ondanks een pandemie – of enige andere beproeving die mensen ondergaan – blijft de wereld draaien. De natuur is onverschillig ten opzichte van de mens en op de een of andere manier vind ik dat een troostende gedachte.
Opvallend aan deze serie is de afwezigheid van portretten. Waarom heb je ervoor gekozen om er voor deze serie geen te maken?
De meeste van deze foto's zijn gemaakt aan het begin van de pandemie, toen moesten mensen afstand tot elkaar bewaren. In plaats van portretten te maken, reed ik gewoon rond en zag de tijd verstrijken.
Bryan Schutmaat, Grass Flowers C, 2020, Galerie Wouter van Leeuwen
De tentoonstelling County Road werd in de Nederlandse pers goed ontvangen. Opvallend aan de recensies was de veel voorkomende typefout Country Road, met een extra r aan het eind. Een vrije vertaling van landweg. Wat zijn een county en een county road precies?
Die fout met de titel komt hier in de States ook nogal eens voor. Ik denk dat de hersenen van mensen county gewoon willen omzetten in country, omdat country road zo'n veel voorkomende uitdrukking is. Misschien heeft het iets te maken met het beroemde nummer van John Denver.
Een county is een klein district binnen een staat met eigen administratieve verantwoordelijkheden - belastinginning, hulpdiensten verlenen, verkiezingen organiseren, enzovoort. Counties verzorgen ook het onderhoud van de lokale infrastructuur, zoals openbare gebouwen, bruggen en wegen. Waar de highways naar steden en bezienswaardigheden leiden, gaan de meeste county roads nergens heen. En afhankelijk van waar je bent, zie je zelden andere auto's en vrachtwagens op dergelijke wegen, dus je kunt rondrijden, alleen zijn en echt verdwalen.
Kun je iets meer vertellen over Leon County – de county waarin je deze serie hebt gemaakt – is het landschap typisch voor Texas of staat het ook voor andere delen van de VS?
Veel opnamen voor dit project maakte ik in Leon County – een county in het oosten van Texas. Het is voornamelijk een landelijk gebied met boerderijen, bossen en kleine steden. De VS en Texas zijn zo groot en divers dat het moeilijk te zeggen is wat typisch is, maar Leon County lijkt voor mij op de identiteit van Texas. Toen ik opgroeide, bracht ik er veel tijd door. Mijn ouders wonen er en ik heb er de opnamen voor mijn vorige boek, Good Goddamn gemaakt. Het heeft een plaats in mijn hart, en ik beschouw Leon County deels als mijn thuis.
Bryan Schutmaat, County Road, Galerie Wouter van Leeuwen
De tentoonstelling County Road is nog tot en met 31 maart op afspraak te bezoeken bij Galerie Wouter van Leeuwen
