In 2002, op het hoogtepunt van de economische crisis, ging Marc-Jan samen met studiegenoot Joost Bergman van start als zelfstandig kunstadviseur. Na humble beginnings volgden vele succesvolle jaren totdat Joost in 2018 besloot dat het tijd werd voor een nieuwe uitdaging als conservator bij Beelden aan Zee. Marc-Jan zet het bureau voort en heeft tegenwoordig een samenwerkingsverband met collega-adviseur Margitte Verwoerdt. Met haar zal hij in 2021 een verkooptentoonstelling organiseren van erotische kunst. Naast zijn externe adviseurschap van de bedrijfscollectie van Allen & Overy noemt Marc-Jan de allereerste verkooptentoonstelling ooit van activist-kunstenaar Abel Rodriguez die hij in 2018 organiseerde als één van zijn wapenfeiten. In 2013 kreeg Marc-Jan, als enige kunstadviseur in de Benelux het lidmaatschap toegekend van APAA, een internationale beroepsvereniging voor art consultants. Leden zijn gehouden aan zeer strenge ethische regels.

Dit is een lastig verhaal. Vrijwel iedereen die kunst kijkt, kunst koopt en geregeld galeries bezoekt kent het gevoel maar slechts enkelen stellen zich de vraag in hoeverre je blik op kunst is gekleurd door omstandigheden die eigenlijk buiten beschouwing zouden moeten blijven. Dat kan van alles zijn: een leuke of minder geslaagde ontmoeting met een galeriehouder of kunstenaar, de zogenaamde marktwaarde/marktpotentie van een kunstwerk, hearsay en roddel, enzovoort.

De grootste boosdoener bij het kijken naar- en beoordelen van kunst is en blijft geld. Vanaf de jaren ’80 zag je ‘kunstcritici’ voor het eerst in recensies prijzen en marktwaarde hanteren als kwalificaties van een kunstenaar of kunstwerk. Naast beschrijvingen betreffende vorm en inhoud kon je lezen dat de schilderijen ‘tig’ dollar zouden opbrengen; of dat de vraagprijzen, gezien de museale status van de kunstenaar, eigenlijk heel redelijk waren. Waar een oude generatie verzamelaars zich hoofdschuddend afwendde, kreeg een nieuw koperspubliek juist kooplust. Tegenwoordig is het volstrekt normaal om in een galerie te horen dat een werk van de kunstenaar door verzamelaar A of B is aangekocht en dat die kunstenaar al is getoond in een paar provinciale musea, kenmerken die worden gezien als statusverhogend. Maar is het een kwalificatie van het kunstwerk of van het kunstenaarschap?

Ook ík heb me schuldig gemaakt aan vooringenomenheid met betrekking tot het al dan niet waarderen van een kunstwerk. Na een weinig prettige galerie-ervaring waarin verwachtingen mijnerzijds niet werden ingelost, was ik even wat minder geneigd bij een volgende opening voor de deur te liggen. En ook ik ben wel eens afgehaakt op een moment waarop de rest van de wereld eveneens afhaakte, al probeer ik kuddegedrag toch echt te vermijden. Misschien kijk ook ik dan extra aandachtig, of geef ik hem of haar het voordeel van de twijfel terwijl een stemmetje roept dat het gebodene ondermaats is.

Ik vertel potentiële klanten graag over kunstwerken die zich niet direct ten volle ‘geven’ bij een eerste blik, maar gaan groeien mettertijd. Vaak heb ik geïrriteerd voor een kunstwerk gestaan, intern fulminerend en mijn ongeduld bevechtend. Grappig genoeg zijn het juist vaak díe kunstwerken, die mij het langst zijn bijgebleven en waar ik uiteindelijk vol enthousiasme in ben gedoken.

Mijn keuze op GalleryViewer betreft deze keer een aantal kunstwerken waar ik mee- en tegen heb gevochten, die ik heb vermeden en bestreden, maar die mij uiteindelijk niet meer los lieten.

Foto Marc-Jan van Laake: Neeltje de Vries Fotografie.

Gecureede collecties

Browse aangeboden kunstwerken

Recent aangeboden

Actuele tentoonstellingen