In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Noortje Veldhuizen (Presentator en podcastmaker, 25 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Dat ben ik nog aan het ontdekken. Tot anderhalf jaar geleden hield ik me namelijk weinig met kunst bezig. In de zomer van 2019 leerde ik Gisbert van Baalen kennen, en voor hem draait het leven maar om één ding: kunst. Zonder overleg moest ik een Museumkaart aanschaffen, en hij nam me wekelijks mee op sleeptouw door musea. Zijn verhalen zijn aanstekelijk, laagdrempelig en, voor mij cruciaal, hij vraagt de hele tijd wat ík ergens in zie. Op die manier werd ik voor het eerst in mijn leven gedwongen om over kunst na te denken, en écht te kijken. Voor wat daarna gebeurde hebben de Engelsen een mooi woord: epiphany.
Ik ben geen kenner, geen expert, maar wel een groot liefhebber. Ik ga nog steeds wekelijks naar de musea, maar sinds maart gaan er ook twee microfoons mee. In onze podcast ‘Dat kan m’n kleine nichtje ook’ duiken we per aflevering in het leven van een kunstenaar en gaan we aan de hand van een aantal werken in vogelvlucht door zijn/haar leven.
Kunst betekent voor mij een heleboel, veel daarvan kan ik niet onder woorden brengen, maar op dit moment is het vooral rust. In stilte ergens van genieten is een schaarste. In mijn werk als presentator en maker ben ik doorgaans altijd aan het praten, maar bij het zien van sommige kunst val ik stil. Ik vind absoluut niet alles mooi, en mijn eigen smaak is nog in ontwikkeling, maar ik voel steeds beter hoe kunst me van binnen raakt. Wat het met me doet. Kunst raakt iets wat je misschien de ziel zou kunnen noemen.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Ik woon ruim zeven jaar in Amsterdam en daarvoor groeide ik op in Amerongen, een dorp waar ik een heerlijke jeugd heb gehad, maar het aanbod op het gebied van kunst en cultuur hield bij het kasteel en het Tabaksteeltmuseum aldaar wel een beetje op. Met school zijn er wel bezoekjes aan het Anne Frank Huis en het Nemo gebracht, en mijn ouders deden tijdens shopweekendjes in Antwerpen ook wel een poging het Rubenshuis onder de aandacht te brengen, maar een solide fundament is daar nooit gelegd. Kunst was niet iets waar mijn vrienden zich mee bezighielden en de gesprekken gingen er nooit over, dus dan leeft het niet.
Toen ik achttien was vertrok ik naar Amsterdam. Vanuit mijn slaapkamer in het huis waar ik ging wonen keek ik uit op de Hermitage. Het was 2013 en tevens het Nederland-Ruslandjaar. Toen ben ik er voor het eerst binnen geweest. Echt aandacht voor de tentoonstelling had ik geloof ik niet zo, maar ik was enorm onder de indruk van de Hermitage als gebouw. Toen is het balletje een beetje gaan rollen.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Het kunsttijdschrift See All This ontdekte ik tijdens de opnames van een andere podcast die ik maak – ‘De Krokante Leesmap’ – en dat is echt zo’n fijn magazine! Ze werken met onderwerpen waarmee ze mij als lezer vaak weten te prikkelen en aan het denken zetten, zonder hoogdravend te doen. Ook gris ik in galeries vaak De Witte Raaf mee, ik ben dol op krantjes. Op tv kijk ik graag naar Jeroen Krabbé en Arthur Brand, in ‘De Kunstdetective’. Maar veel kunstenaars ontdek ik op Instagram. Ben bijvoorbeeld nu helemaal into het account van Per Adolfsen, een Deense kunstenaar.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Ik ben recentelijk naar Big Art geweest en ik dacht dat ik dat heel erg stom zou vinden, simpelweg omdat ik een beetje een outsider in de kunst ben en mensen in die wereld zich toch wat elitair opstellen. Maar ik heb daar een aantal kunstenaars en galeriehouders gesproken en heb echt een leuke middag gehad, geïnspireerd geraakt, en zelfs een klein werkje gekocht! Maar het liefst en het vaakst ga ik naar musea door het hele land, tijdens de opnames van de podcast. Dat ik dat ‘werken’ mag noemen is echt een geschenk.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Het afgelopen jaar – mijn eerste jaar als liefhebber – heb ik één uniek werk gekocht en een klein werkje in oplage, een spiegelei. Als ik aan vrienden van mijn leeftijd vertel wat ik voor het grote werk betaald heb, grappen ze dat ze dat bedrag graag zelf hadden willen besteden om een deel van hun studieschuld af te betalen, haha. Ik woon in een typisch Amsterdams pijpenlaatje, dus ik ben nu vooral bezig met bedenken waar ik een mooie plek kan creëren voor een volgende aankoop.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Galerie en beurs, het lijkt me onwaarschijnlijk dat ik ooit een werk online aan zal schaffen. Ik wil het zien, en dat is toch anders als er een scherm tussen zit. Wel check ik veel online en volg ik een hoop kunstenaars en galeries op Instagram, maar als ik het overweeg aan te schaffen wil ik het toch graag met eigen ogen zien.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Nou, de enige met wie ik momenteel een aankoop moet overleggen is met mijn zwarte kater Claus en we zitten eigenlijk altijd op een lijn. Hij is tot op heden nog nooit met zijn nagels in een werk gaan hangen.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
Zoals gezegd ben ik nog maar een broekie in de kunstwereld. Vaste galeries die ik al jaren volg en bezoek heb ik dus niet echt. Pre-Corona was ik in Galerie Onrust, daar heb ik een te gekke tentoonstelling gezien van Gijs Frieling. Daarnaast heb ik mijn eerste kunstwerk gekocht bij Kunstkelder Café Pittoresk. Het helpt dat ik daar de eigenaar ken. Ook heb ik op Art Rotterdam vorig jaar bij GRIMM Gallery een aantal bijzondere werken zien hangen, dus volg ik hen sindsdien zijdelings. Stapje voor stapje leer ik zo de galeriewereld beter kennen!
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Kazimir Malevitsj. Ik had nog nooit van hem gehoord tot we voor de podcast een aflevering over hem maakten. De hoek met zijn werken in het Stedelijk zou ik het liefst zo, hup, in mijn eigen huis ophangen.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Maaike Schoorel zag ik een tijd geleden in het HEM in Zaandam en ik vind haar werk echt prachtig. Het heeft iets dromerigs, en ik kan er daardoor heel lang naar kijken. Ik weet niet wat ik zie maar ben in mijn gevoel geraakt, haar werken prikkelen me enorm. Ben haar daarna gelijk op Instagram gaan volgen en momenteel aan het sparen om een werk aan te kunnen schaffen.
Een andere kunstenaar die me aanspreekt is Antonia Showering. Ze schildert herinneringen over elkaar heen, waardoor er een bijzondere gelaagdheid ontstaat die mij erg aanspreekt. Ze gebruikt prachtige kleuren en werkt momenteel met het thema intimiteit. Hoewel de werken bestaan uit haar eigen herinneringen herken je er wel dingen van jezelf in. Daarnaast is ze een ontzettende Londense cool girl, ben echt fan.
Voor een heel leuk aankomend project ben ik in het leven van Bram Bogart gedoken en sindsdien bewonder ik zijn werk. Hij maakte veel grote werken, bestaande uit extreem dikke lagen verf. Ik krijg zin om in zo’n werk te knijpen. De felle, heldere kleuren stralen lef uit. Een eigenschap die veel mensen ver weg hebben gestopt.
Ooit wil ik een huis dat groot genoeg is om een werk van Marc Mulders op te hangen. Hij houdt zich – en sinds de Corona-uitbraak nog meer – bezig met de vraag hoe we ons als mensen tot elkaar verhouden. In het ontmoeten van de ander schuilt volgens Marc Mulders het noodlot. Dat vind ik mooi en droef. En die indruk geeft zijn werk mij: iets liefs en iets beangstigends.
Het eerste kunstwerk dat ik zelf kocht, was van Loek Grootjans. De groenige kleur en de dikke lagen verf vervelen nooit. Ik heb niet heel veel daglicht in huis, maar dit werk geeft op een eigen manier licht aan de ruimte. Als er vrienden komen eten vragen ze nog steeds of het een nieuwe aanwinst is.
Gijs Frieling maakt droomwerelden waar ik erg van geniet. In galerie Onrust was er voorafgaand aan de hele Corona toestand nog een awesome tentoonstelling van hem. Alle muren in de galerie waren toen beschilderd. Heel indrukwekkend.
Ed van der Elsken doet iets met me wat niet vaak gebeurt: verlangen naar een tijd die de mijne niet was. De sfeer van zijn foto’s maakt me lichtelijk melancholisch omdat het een periode illustreert waarin mijn ouders en grootouders leefden, en die ik alleen ken van de verhalen.
Bij Jerry Zeniuk draait alles in zijn werken om schoonheid. Zowel op filosofische wijze als in de letterlijke zin. Kleuren spelen de hoofdrol en stellen een weerspiegeling van emoties voor. Met dat in mijn achterhoofd kijk ik graag naar zijn werken.