In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Claire Hoogakker (Kunsthistorica, medeoprichter iMPACT DOC, 28 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Kunst maakt de mooie dingen in het leven een stukje zichtbaarder. En ook de lelijke, nare, zorgwekkende en schokkende dingen. Kunst kan bewustwording creëren, en ingezet worden als middel voor sociale verandering. Kunst kan een spiegel van de maatschappij vormen en zo een enorm sociaal-maatschappelijke rol vervullen; iets waar ik altijd naar op zoek ben in mijn eigen praktijken. Zo streef ik er met mijn eigen platform voor documentaire fotografie en film, iMPACT DOC (en voorheen fysieke galerie aan de Keizersgracht, inmiddels gesloten vanwege de pandemie) en haar activiteiten naar kunst te vermengen met andere disciplines, waaronder sociologie, antropologie en journalistiek.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Mijn (kleine) familie van moeders kant is erg kunstminnend. Ik mag mijzelf gelukkig prijzen dat ik vroeger door mijn grootouders en moeder regelmatig werd meegenomen naar musea in binnen- en buitenland. We waren thuis omringd door historische en hedendaagse schilderijen en bijzondere objecten. Mijn oma is erg kunstzinnig en creatief; zij schildert en tekent (nog steeds, op 90-jarige leeftijd) veel en heeft mij dat ook meegegeven. Toen ik Kunstgeschiedenis ging studeren werd ik dan ook zeer gesteund door mijn familie; iets dat zeker niet bij iedere medestudent het geval was, en waar ik ze tot op de dag van vandaag nog steeds dankbaar voor ben.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
Met name online, wegens tijdgebrek en simpelweg gemak, al is dat zeker niet mijn favoriete manier, omdat dit online ‘plaatjes kijken’ toch vaak een stuk oppervlakkiger binnenkomt dan het lezen van diepgaande interviews in print, bijvoorbeeld. Maar Instagram heeft nou eenmaal een grote verzamelplek gevormd voor werk van (online) galeries, kunstplatforms en individuele kunstenaars. Voor de fotografietijdschriften waar ik voor schrijf ben ik altijd op zoek naar nieuw fotografisch talent, en een Instagramprofiel vormt meer en meer een online visitekaartje voor fotografen; het is een plek om je portfolio te tonen, verspreiden en onder de aandacht te brengen. Ook lees ik veel (online) artikelen en nieuwsbrieven van kunstplatforms, waaronder Metropolis M, ArtNews, Artnet, Hyperallergic etc.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Ik houd er het meeste van om kunst in alle rust en stilte op me in te laten werken zonder me gehaast of gestoord te voelen. Kunst kijken is voor mij veelal een kwestie van het hart en daarom vaak een solitaire bezigheid, hoe leuk de sociale evenementen en activiteiten eromheen ook kunnen zijn. Daarom bekijk ik kunst het liefste in een museum of in een galerie op een willekeurige doordeweekse ochtend (the perks of being a freelancer). Beurzen zijn enorm behulpzaam bij het creëren van een beeld van het huidige kustlandschap, om me zo te kunnen oriënteren op mogelijke nieuwe aankopen, maar vooral om op de hoogte te blijven van wat er speelt. Ik probeer in ieder geval de grootste beurzen (het liefste met een breed en vernieuwend fotografieaanbod) altijd te bezoeken: Unseen, Art Rotterdam etc. En in het buitenland zijn vooral Paris Photo en Approche in Parijs en Photo London favoriet.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Ik heb hier geen vast budget of quotum voor. Ik koop wanneer ik verliefd word op een werk (en hier financieel toe in staat ben, natuurlijk!). En de liefde kun je helaas nooit plannen. Ik verzamel met name fotografie, en dit is eigenlijk vrijwel altijd werk in oplage, (natuurlijk met uitzondering van unieke Polaroids, negatieven, originele silver prints etc.). Daarnaast heb ik ook wel wat etsen, prints en een enkel schilderij. Maar ik heb nu bijna geen plek meer, en er staat al een deel in de opslag weg te kwijnen, dus ik mag eigenlijk niets meer kopen totdat ik weer wat heb doorverkocht.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Dit verschilt. Meestal koop ik in een galerie, op een beurs of online. Ik prefereer het werk in het echt te zien en de liefde-op-het-eerste-gezicht een tijdje te laten bezinken alvorens ik iets aankoop, maar dit is natuurlijk niet altijd mogelijk wegens fysieke afstand of tijdsdruk. Het veilingwezen moet ik me nog iets meer eigen maken, maar het lijkt me ook gevaarlijk verslavend, dus misschien is het beter als ik hier nog even ver weg van blijf.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Niet per se, want mijn persoonlijke collectie was ik al gestart ver voordat ik mijn liefde ontmoette, maar dit is organisch eigenlijk altijd het geval. Als grafisch ontwerper en cultureel ondernemer heeft hij een enorm goed gevoel en oog voor kleur, vorm en compositie. Laatst wilde en mocht ik (van mezelf) een aantal prints uitzoeken van ‘Pictures for Purpose’ (waarmee zowel de voedselbank én de makers ondersteund werden), en toen zaten wij precies op één lijn. Sterker nog: op een diagonale lijn, want we hadden er nagenoeg tegelijk en onafhankelijk van elkaar drie uitgekozen die alle drie een diagonale lijn/perspectief hadden en tevens enorm goed bij elkaar passen qua kleur.
Ja, vele! Bijvoorbeeld Galerie Fleur en Wouter in de Pijp en No Man’s Art Gallery in Bos en Lommer, omdat beide galeries gerund worden door goede vrienden van mij. Ik heb er enorm veel bewondering voor hoe zij zich staande weten te houden en zichzelf flexibel heruitvinden in deze moeilijke tijd: van take away maaltijden tot virtuele galerie-openingen op Instagram TV en YouTube. Daarnaast waardeer ik hun gedurfde en vernieuwende aanbod – met werk van veelal jonge en opkomende (of reeds sterk opgekomen) kunstenaars – enorm. Marian Cramer bewonder ik om haar vernieuwende, unieke en persoonlijke concept: een ‘thuisgalerie’ in Amsterdam-Zuid. Tevens vind ik het aanbod van The Gallery Club enorm verfijnd en bijzonder. Zo heb ik onlangs een prachtig portfoliootje met losse printjes van Saul Leiter bij hen gekocht. In het buitenland heb ik een goede band opgebouwd met Clémentine de la Féronnière in Parijs, waar ik een tijd gewerkt heb, en die een mooi fotografisch aanbod heeft van veelal iconische in Engeland gevestigde fotografen, zoals de Ghanese James Barnor en de Britse Peter Mitchell
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Voor een fotografieliefhebber misschien niet de meest verrassende antwoorden, maar daarom niet minder waar: Andreas Gursky (het liefste Rhein II - reeds een van de duurste foto’s ooit verkocht) of Wolfgang Tillmans. Dream on…
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Erik van Lieshout is het enfant terrible van de kunstwereld, altijd lekker avantgardistisch, geestig en gevat als geen ander! Zijn briljante solotentoonstelling ‘Art Blasé’ - een anagram van het icoon van de kunstwereld, Art Basel – die onlangs te zien was bij Annet Gelink sloeg de spijker op z’n kop over kunst ten tijde van globale crisis. Van Lieshout stelt dat hij door de crisis een moralist is geworden, en maakt duidelijk dat men niet langer kan praten over ecologie en klimaatverandering terwijl men tegelijkertijd massaal naar openingen of biënnales vliegt voor lezingen of kunst die dezelfde onderwerpen aansnijden. Hij stelt de legitieme vraag: ‘Is het globale lokaal geworden?’ Als het aan mij ligt, is het de rol van de kunstenaar om dergelijke vragen ter discussie te stellen.
Van Elsa Leydier was recent prachtig werk, zowel qua inhoud als vorm, te zien bij galerie Caroline O’Breen. De kleuren en beeldtaal zijn enorm aansprekend en visueel aantrekkelijk. Daarnaast zitten er belangrijke sociaal-maatschappijkritische boodschappen over Brazilië en Bolsonaro in verscholen, wat haar werk des te interessanter, waardevoller en actueler maakt.
Ik houd van de vormentaal en kleurgebruik van Lonneke van der Palen, en de manier waarop zij alledaagse, afgedankte objecten tot kunstwerken verheft in haar foto’s. Zo laat ze de toeschouwer met een andere blik naar onze wereld kijken. Ik denk er sterk over een werk van haar te kopen bij Galerie Fleur en Wouter.
Robby Müller is de meester van het licht. Ik houd van zijn cinematografische blik, die hij inzet voor zowel stilstaand als bewegend beeld. Mijn droom is ooit nog een unieke Polaroid van hem te bezitten, die allen complete filmverhalen lijken te vertellen.
Bertien van Manen is een grootheid op het gebied van documentaire fotografie maar begonnen als modefotografe, een combinatie die je goed terug ziet komen in haar werk. Ik houd van haar zeer persoonlijke en lange termijn aanpak en voelbare connectie met haar onderwerpen.
Maria Roosens borstentrossen blijven favoriet. Zo vrolijk word je ervan! Die zou ik wel op de fruitschaal willen hebben liggen om elke dag mee wakker te worden aan de ontbijttafel.
Isaac Julien; wat zou het een droom zijn om een videowerk van deze film-, installatie- en videokunst pionier te bezitten, die ik in een loop zou laten draaien tijdens diners thuis (zodra ik een groter huis heb met meer lege muurruimte). Er spreekt zoveel poëzie uit zijn unieke visuele taal. Het aankopen van videokunst is voor mij nog een onontgonnen gebied, dus dit vind ik spannend!
Sarah van Sonsbeecks werken met goudblad zijn simpelweg schitterend, en ik vind haar meer conceptuele werken die over stilte en toeval gaan enorm spannend.
Isabelle Wenzel; enorm creatief, geestig en surrealistisch werk dat nooit gaat vervelen.
Ik heb een print van Thijs Zweers waar ik heel blij mee ben. Zwart-wit en vrij abstract, maar een mooie, rustige tegenhanger voor de vele kleurrijke werken die ik bezit.
Ik heb een klein, lief schilderij van Florentijn de Boer dat grotendeels knalgeel is, met wat andere kleuraccenten. Ik word er iedere dag weer heel vrolijk van. Het werkje doet me denken aan een hete zomerdag met een brandende zon of een veld vol zonnebloemen.