17 december 2024, Flor Linckens
Laatste kans: de hybride praktijk van Lucile Desamory
Bij Ellen de Bruijne Projects in Amsterdam is tot en met 21 december de tentoonstelling ‘Still Film’ van Lucile Desamory te zien. Deze Belgische kunstenaar en filmmaker beweegt zich moeiteloos tussen disciplines als film, schilderkunst, collage, muziek, hoorspel, installatie, fotografie en performance. In deze tentoonstelling biedt Desamory een vernieuwende benadering van de relatie tussen film en schilderkunst en onderzoekt ze hoe filmische narratieven kunnen voortleven binnen een ander medium.
Desamory presenteert schilderijen die nauw verbonden zijn met haar nieuwste film en tv-serie De Wervelende Wirwar (2024) en haar eerdere werk Télé Réalité (2020). In plaats van haar films aan te passen aan een tentoonstellingscontext, ziet ze schilderkunst als alternatieve toegangspunten tot de verhalen die in haar films worden verteld. Deze schilderijen zijn zelfstandige kunstwerken die filmische elementen integreren, zoals spiegels, schilderijlijsten en het kader van het filmframe. Ze tonen niet alleen de wisselwerking tussen schilderkunst en film, maar reflecteren ook op de vertaling van gevoelens en intenties uit een filmische context naar een ander medium.
Centraal in de werken staat het idee van het ‘kader’ – zowel letterlijk als symbolisch. Kaders functioneren als een verbeelding van grenzen en overgangen, terwijl spiegels een drempel markeren tussen realiteit en fictie. Ze reflecteren momenten die sluimeren tussen realiteit en fictie. In deze tentoonstelling onderzoekt Desamory hoe schilderkunst de tijdelijkheid van film kan condenseren, verrijken en zelfs ‘bevroren tijd’ opnieuw kan animeren.
Een opvallend aspect van de tentoongestelde werken is dat sommige schilderijen zijn gemaakt vóór het filmproces en andere juist erna. Dit proces benadrukt de dynamische wisselwerking tussen de verschillende disciplines in Desamory’s praktijk. De schilderijen zijn niet slechts illustraties van de films, maar vormen autonome materiële vertalingen van de onderliggende verhalen en emoties die in de films worden opgeroepen. Desamory verwijst daarbij naar de historische verwevenheid tussen schilderkunst en film als artistieke uitdrukkingsvormen.
Desamory’s werk wordt getekend door een fascinatie voor vergeten of genegeerde verhalen en speelt met thema’s als het onverklaarbare, het ‘te veel’, het ‘valse’ en de manieren waarop we de werkelijkheid waarnemen. Deze thema’s vragen soms om een verschuiving van medium, wat haar multidisciplinaire praktijk een noodzakelijke en logische uitkomst maakt. Ze positioneert zich hiermee in een feministische traditie van vrouwelijke filmmakers die schilderkunst en film combineren. Dit weerspiegelt niet alleen een artistieke zoektocht, maar vormt ook een reactie op de structurele en economische uitdagingen waar vrouwelijke filmmakers vaak mee te maken krijgen. Juist onder deze omstandigheden vonden zij vruchtbare grond voor nieuwe vormen van storytelling. Desamory’s werk vormt op die manier een pleidooi voor een multidisciplinaire praktijk als kunstvorm op zich.
Lucile Desamory werd in 1977 geboren in Brussel en woont en werkt in Berlijn. Haar werk werd onder meer vertoond in BOZAR, Tate Modern, Fondation Cartier pour l'Art Contemporain, Mu.ZEE Oostende, Kunstverein Leipzig, Kunsthalle Zürich en tijdens de Biënnale van Shanghai.
