23 january 2019, Nienke van der Wal
Masterclass kunst kopen – deel 2
In het eerste deel van deze masterclass kunst kopen kon je lezen wat een galerie goed maakt en waarom werk van een kunstenaar duurder wordt als hij in een museum heeft geëxposeerd. Dit keer brengt Nienke van der Wal van Young Collectors Circle je op de hoogte over alle ins en outs bij het kopen van fotografie. Wat is een editie en waarom is dat belangrijk?
- Vorige keer hadden we het over de factorberekening van een schilderij. Is er ook zoiets bij fotografie?
Ook bij fotografie speelt het CV van de kunstenaar, het formaat van de foto en de wijze van afdrukken een rol bij het bepalen van de prijs, maar is ook de omvang van de editie van belang. Deze wordt vastgesteld door de galerie en de kunstenaar en als deze eenmaal is vastgesteld, wordt er ook niets meer aan toegevoegd. Daar moet je als koper op kunnen vertrouwen. Het is wél mogelijk dat er van één print meerdere formaten worden gedrukt, waardoor de oplage (het aantal werken dat in omloop is) stijgt. Vraag daar altijd goed naar! Edities van 3,5 of 10 zijn gebruikelijk (per maat), soms loopt dat op tot 12 of 15. Daarnaast gebeurt het vaak dat er een staffel wordt gehanteerd binnen een editie, waarbij de prijs stijgt naarmate je een hoger nummer in de editie koopt. Dat heeft te maken met de economische wet van de schaarste: hoe minder er van iets is, hoe duurder het wordt.
- Als het om fotografie gaat, is de term vintage print nooit ver weg. Wat is een vintage print?
De term vintage print wordt meestal gemaakt bij oudere (analoge) afdrukken, die destijds door de fotograaf zelf (of onder zijn of haar toezicht) zijn afgedrukt. Deze foto’s zijn daardoor waardevoller (want authentieker: de fotograaf heeft in de doka zijn of haar stempel kunnen drukken op het eindresultaat) dan dezelfde foto die later bijvoorbeeld door de erven van de fotograaf opnieuw is uitgegeven. Een vintage print kan een enkele afdruk betreffen of deel uitmaken van een editie. Bij de waardebepaling van vintage prints speelt de editie ook een rol, maar of deze gesigneerd is en of deze is in goede conditie verkeerd. Belangrijk dus als je een vintage print koopt naar al deze zaken te vragen.
- Waar moet je rekening mee houden als je een foto koopt en thuis ophangt?
Fotoprints zijn zeer kwetsbaar: het is dus belangrijk jouw werk goed te beschermen met een professionele lijst die de print beschermd tegen vocht en stof en daarbij te kiezen voor UV-werend glas. Zelfs dan moet je je print niet pontificaal in de zon of nabij een andere lichtbron hangen. Het is overigens niet ongebruikelijk bij nieuwe foto’s van levende fotografen in je verkoopovereenkomst op te nemen dat de foto vervangen wordt na een aantal jaren, als deze bijvoorbeeld verkleuringen vertoont. Je betaalt dan wel de productiekosten, maar niet de op dat moment geldende waarde van de foto. Goed om na te vragen bij de aanschaf!
- Iets anders; waarom worden de prijzen van kunstwerken zelden vermeld in galeries?
Gelukkig is dat aan het veranderen. Vaak liggen er prijslijsten bij de entree of de balie. De drempel om een galerie binnen te stappen, is voor veel mensen al hoog. Het ontbreken van prijsinformatie maakt dat niet gemakkelijker. Er is bovendien geen enkele reden om geheimzinnig over prijzen te doen!
- Is het ook mogelijk om kunstwerken te huren bij een galerie?
Een galerie is een prima plek om actuele, hedendaagse kunst te zien, je smaak te ontwikkelen en kwaliteit en originaliteit te herkennen, en natuurlijk om kunst te kopen. Kunst kun je huren bij de kunstuitleen, een galerie zal dat echter niet zo snel doen. Het is vaak wel mogelijk een werk thuis op proef te hangen, of om je aankoop in een aantal termijnen te betalen. Met de Kunstkoopregeling van het Mondriaanfonds is dat laatste helemaal makkelijk: je betaalt 10% aan en leent renteloos het aankoopbedrag van het kunstwerk.
Nienke van der Wal is oprichter van Young Collectors Circle, hét platform voor kunstliefhebbers met verzamelambities. Young Collectors Circle organiseert wekelijks laagdrempelige, inspirerende en informatieve events, waaronder bezoeken aan privé-collecties, beurzen en kunstenaarsstudio’s en talkshows en masterclasses. Daarnaast adviseert Nienke culturele instellingen op het gebied van business development en publieksontwikkeling, en particulieren en bedrijven op het gebied van het ondersteunen van en investeren in kunst en cultuur.
