In de rubriek ‘De keuze van…’ laten we een keur aan kunstliefhebbers (van incidentele kopers tot kunstprofessionals) aan het woord over hun beleving van kunst, en vragen we naar hun voorkeuren: waar zien ze het liefste kunst? Waar kopen ze, en vooral: wie kopen ze? In dit deel Ali Keles (Managing Partner Lakeside Capital Partners, 37 jaar)
Wat betekent kunst voor jou?
Kunst is voor mij een vorm van vrijheid, een manier om mij te ontdoen van de dagelijkse concrete werkelijkheid en meer abstract, op afstand, ervaringen op te doen. Kunst nodigt uit tot kritisch denken en is een vorm van vastleggen van de weerspiegeling van ons maatschappelijk bewustzijn en geweten. Door kunst in je op te nemen, kom je tot een beter begrip van jezelf en kunnen interessante ontdekkingen worden gedaan, onder andere over je jeugd en de impact daarvan op je persoonlijke vorming.
Heb je kunst van huis uit meegekregen of heb je zelf je pad moeten vinden?
Vanuit huis was er behoudens bezoek aan musea niet persé een actief bewust leven in de kunsten. Daar was misschien ook wel weinig mentale en fysieke ruimte voor. Ik herinner mij – tijdens mijn middelbare school periode, op het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam – een les kunstgeschiedenis, waar wij op basis van getoonde dia’s mochten gissen naar de periode van de verschillende kunstwerken. Dat ging mij redelijk af.
De echte start van de ontwikkeling in de kunst kwam echter later, tijdens de universiteitsperiode, op uitnodiging van boezemvriend Mark Mouthaan en diens vader Floor (voormalig voorzitter PAN-Amsterdam) om de opening van de kunstbeurs te bezoeken. Langzaamaan, door vooral veel te gaan kijken en ervaren, heb ik mijn weg gevonden. Inmiddels volgde ik uit interesse ook enkele cursussen. Echt tijd kunnen vinden om een academische studie kunstgeschiedenis te volgen zou geweldig zijn.
Waar haal je je informatie over het wel en wee in de kunstwereld vandaan: krant, vakbladen, televisie, online?
In deze periode van de pandemie: steeds meer online. Verder door het lezen van verschillende rubrieken over kunst in diverse mediabronnen, zoals kranten en tijdschriften. In ‘oude tijden’ door veel bezoeken te plegen, ook aan kunstenaars.
Waar bekijk je het liefste kunst? In een galerie, museum, een beurs of online?
Overal wel, elke plek geeft een eigen betekenis aan kunst. In musea is het meestal bewonderen zonder verzamelwoede. Op beurzen en galerieën kom je met het bewustzijn aan dat een aankoop een gevolg kan zijn. Zo vertrek je wel iets anders uit huis. En online kun je zittend achter een bureau uitgebreid en toch stilletjes kunst ontdekken. Maar in een studio van de kunstenaar rondneuzen geeft wel een extra speciaal gevoel, dat is bijna betoverend.
Hoe vaak per jaar koop je kunst? Koop je werk in oplage of liefst uniek werk?
Dit hangt volledig af van hetgeen zich lopende het jaar voordoet, van de werken die je tegenkomt en die van kunstenaars waar je al langer mee bezig bent. De laatste jaren hebben wij een bedrijfscollectie opgebouwd, genaamd Lakeside Collection, en zijn we lid geworden van de Vereniging Bedrijfscollecties Nederland. De collectie bestaat uit bijna tachtig werken, vanaf 1946 tot nu. Bij voorkeur kopen wij unieke werken aan, maar fotografie en videokunst zijn meestal louter in oplagen verkrijgbaar.
En waar koop je dan: in de galerie, op een kunstbeurs, op een veiling of online?
Merendeels in galeries, op kunstbeurzen en bij vlagen online. Al spotten we het werk online, dan wil je het toch even in real life bekijken, hoewel we inmiddels ook werken hebben aangekocht die wij alleen online hadden gezien. En in sommige gevallen ook direct uit de studio van de kunstenaar.
Is het belangrijk dat jij en je partner het altijd eens zijn over een aankoop? Hoe beslis je/jullie?
Ik ben redelijk vrij om aankopen naar eigen inzicht te doen; privé ook omdat er geen partner in beeld is. Zowel privé als voor de bedrijfscollectie laat ik mij adviseren. Het begint bij kunst zoals een liefdesrelatie begint met verliefdheid. Wanneer je een kunstwerk ziet dat je raakt, begint vanaf dat moment een relatie tussen jou en het kunstwerk. En dan begin je de drang te voelen om het dicht bij je te hebben. Uiteraard is het visueel, maar in mijn geval, heb ik de neiging om te worden aangetrokken door het verhaal erachter. Een kunstwerk op zichzelf kan heel mooi of interessant zijn, maar het verhaal erachter doet mij eraan vastklampen.
Is er een galerie waar je een speciale band mee hebt?
Er zijn verscheidene galeries waar ‘wij’ in de loop der jaren een speciale band mee hebben opgebouwd, zonder afbreuk te doen aan anderen, bijvoorbeeld met Ron Mandos, Frank Taal, HazArt en Rademakers in Nederland, en internationaal met OMR in Mexico, Lisson (dat vestigingen heeft in Londen, Shanghai en New York) en Anna Zorina in de Verenigde Staten.
Als je onbeperkt budget had, van wie zou je dan een werk aankopen?
Het zou een verrijking zijn als wij werken van Antony Gormley, Yayoi Kusama en Anish Kapoor aan de collectie zouden kunnen toevoegen.
Wie zijn je favoriete kunstenaars (op GalleryViewer), en waarom?
Dat is een lastige vraag. Wellicht is het leuker om hier vooral de wat jongere garde recent afgestudeerde kunstenaars op te noemen, waarvan wij recent ook werken hebben aangekocht.
Robin Speijer is afgestudeerd aan de HKU. Wij kochten direct bij het afstuderen het werk ‘Nightflower’. Indrukwekkend is de wijze waarop Robin haar fascinatie voor textiel op een doek kan uiten. [In 2020 ontving ze de Sacha Tanja Penning, een prijs voor figuratieve kunst. Ze is de jongste winnaar ooit.]
Tycho van Zomeren is afgelopen jaar eveneens afgestudeerd aan de HKU, van wie wij het werk ‘Nautical Twilight’ hebben aangekocht. Op bijna fotografische wijze heeft Tycho het beeld van een schemering in Kijkduin op doek vastgelegd. Het kleurgebruik, de detaillering van het landschap en het schaduwspel dat mysterieus oogt, sprak ons direct aan.
Joana Schneider is een begenadigd kunstenares met een voorliefde voor het hergebruik van materialen. Ze verzamelt meterslange scheepstouwen die jarenlang in de scheepvaart werden gebruikt en later aan wal lagen. Zij studeerde af aan de KABK, door met deze robuuste touwen – veelal op een natuurlijke manier verkleurd – zeer grote maskers te maken. In de permanente collectie hebben wij zo’n masker, genaamd ‘Bee’. Binnenkort laten wij ook een eigen ‘bee farm’ bouwen met vijf bijenkolonies, in het kader van een langlopend kunstproject.
Satijn Panyigay studeerde af in 2010 aan de HKU en legt veelal stiltes vast in ruimtes met een bijzondere context, waarbij licht en donker onderdeel vormen van haar schaduwspel. Een fotograaf met een indrukwekkend oog voor sereniteit, wat ook bleek uit de serie van foto’s die zij heeft gemaakt van het leegstaande Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam.