16 september 2025, Wouter van den Eijkel
Zien wat het huis ziet - Vincent Zanni’s Impressions of Home
Met Impressions of Home brengt de Zwitserse fotograaf Vincent Zanni een laatste saluut aan familielid dat niet kon praten, maar wel kon zien: zijn familiehuis met de grote blauwe cedar aan de rand van Geneve. Met verduisteringsmateriaal bouwde Zanni het huis om tot een camera obscura, de oudste fotografische techniek. ‘Ik wilde laten zien wat het huis ziet.’ Een volgende stap in een oeuvre waarin het persoonlijke en het universele van herinneringen wordt gecombineerd met oude technieken.
Vraag aan een willekeurig persoon hoe je een herinnering bewaart en de kans is groot dat iemand over fotografie begint. Voor velen is dat de drager van herinneringen bij uitstek. Tegenwoordig is het makkelijker dan ooit om momenten voor altijd vast te leggen. Een greep in je jas- of broekzak en je hebt een camera in de hand die veel geavanceerder is dan bijna alle voorgangers. Maar foto’s zijn niet de enige drager van herinneringen, plaatsen en huizen hebben die gave ook.
Vincent Zanni (Zwitserland, 1995) zat in het derde jaar van zijn opleiding aan de Willem de Kooning Academie toen zijn grootmoeder overleed. Ze was de laatste bewoonster van het familiehuis dat op een groot perceel staat aan de rand van Geneve. Zijn grootmoeder, het huis en de blauwe cedar in de tuin nemen een speciale plek in in Zanni’s leven en herinneringen. Het was de plek voor familiebijeenkomsten, verjaardagen en feesten. De plek waar gekoesterde herinneringen werden gemaakt.
In het besef dat het huis verkocht zou worden en het huis waarschijnlijk tegen de vlakte gaat, besloot hij zijn afstudeerproject te wijden aan de vervagende herinneringen aan het familiehuis. Iets dat raakt aan het medium fotografie. ‘Het in leven houden van een herinnering is waar fotografie om draait’, zegt Zanni alsof het om een familielid gaat.
Vincent Zanni, La Maison #4, 2023, Frank Taal Galerie
Voor zijn afstudeerproject maakte hij een aantal tanks gevuld met water waarin cyanotypien langzaam oplosten. Net alsof het om een herinnering gaat die langzaam verdwijnt in de mist van de tijd. Het ambitieuze project viel op en werd onder meer geselecteerd voor Best of Graduates-tentoonstelling van 2023. ‘Omdat ik in mijn derde jaar al wist waarover mijn afstudeerproject zou gaan, heb ik er heel veel tijd in kunnen steken. Ik heb bijvoorbeeld kunnen experimenteren met de temperatuur van het water en het tempo waarmee de gelatine oplost.’
Al tijdens zijn opleiding commerciële fotografie in Vevey, Zwiterland, toonde Zanni interesse voor archaïsche druk- en fototechnieken. Tijdens een bergwandeling met de opleiding begon hij cyanotypien te maken – een aantal ervan hangen nog in zijn atelier. Aan de Willem de Kooning Academie experimenteerde hij met wet plates, een andere 19e-eeuwse methode. ‘Als mensen de portretten zien die ik met deze techniek maakte, zijn ze altijd verbaasd dat de beeldkwaliteit zo hoog is, maar daarin zit niet het verschil, dat zit in het procedé.’
Vincent Zanni, Climbing, 2024, Frank Taal Galerie
Blue Cedar
De tuin van het familiehuis, en dan met name de enorme blauwe cedar, speelt de hoofdrol in de serie Blue Cedar (2024). Zanni’s overgrootvader plantte de boom een eeuw terug toen een aantal stekken van de soort in Zwitserland belandden. De boom moet gemakkelijk 20 meter hoog zijn en is onlosmakelijk met de plek.
Voor deze serie maakte Zannni het pigment voor de foto’s van de boom met takjes van de boom. Dat was een hele zoektocht, legt Zanni uit in zijn Amsterdamse atelier. Om de takken tot houtskool te maken, moet je ze verbranden in een vacuum. Daarna stond hij voor de opgave om de verkoolde takken op een fijne manier te malen. Hij probeerde een gewone vijzel en een koffiemolen – beide te grof. Pas toen hij ze vermaalde met knikkers ontstond pigment dat fijn genoeg was.
Impressions of Home
Toen het besluit viel om het huis daadwerkelijk in de verkoop te doen, zag Zanni kans om nog een project te doen. Een laatste ode aan het stilzwijgende familielid. Daarvoor bouwde hij iedere kamer van het huis om tot een camera obscura. Wat zou je te zien krijgen als je het huis het uitzicht liet fotograferen, vroeg Zanni zich. Dat lijkt een gekke vraag, maar dat is het niet. Camera obscura (verduisterde kamer) is een techniek waarbij de rol van de fotograaf niet heel groot is. Er is geen lens, en dus geen sluitertijd en je hoeft ook niet schep te stellen; de ruimte (camera) registreert.
Vincent Zanni, Porch View 2, 2025, Frank Taal Galerie
Zanni verduisterde de kamers door ze af te plakken met bouwplastic, de keuken deed dienst als doka en de badkamer als wasplek voor de opnamen. Door een minuscuul gaatje viel het licht in iedere kamer op een groot vel papier dat Zanni lichtgevoelig had gemaakt. De belichtingstijd is afhankelijk van het weer. Bij helder weer duurde het 20 minuten, bij afwisselende bewolking kan je er zo een aantal uur bij optellen. Zo ontstonden grote negatiefopnamen van de tuin, de omgeving en af en toe een stukje kamermuur.
Het werd een technisch uitdagend project dat tegelijkertijd uiterst persoonlijk is. Werkend in het verduisterde huis ervoer Zanni de ruimtes alsof ze uit de tijd waren gevallen. Begrijpelijk voor een plek die 100 jaar lang het decor vormde van iedere familiebijeenkomst. De foto’s zijn mede om die reden ontroerend en universeel.
Impressions of Home van Vincent Zanni is nog tot en met 1 november te zien bij galerie Frank Taal in Rotterdam. Tegelijk met Impressions of Home is Just Flowers te zien van Gerben Mulder.
Vincent Zanni, Dining room View, Self-portrait under the Blue Cedar, 2025, Frank Taal Galerie
