07 january 2025, Flor Linckens
Annemieke Alberts: vrijheid in ruimte en kleur
In Galerie Roger Katwijk in Amsterdam opende afgelopen weekend de tentoonstelling ‘A Colourshaped Room’ van Annemieke Alberts. In deze nieuwe schilderijen staan mentale ruimtes centraal: kamers die verwijzen aan een herinnering of een vage droom. Door haar subtiele gebruik van verf en kleur roept Alberts een spanning op die zowel visueel als emotioneel voelbaar is.
Het werk van de Nederlandse kunstenaar wordt gekenmerkt door een subtiel spel van licht, kleur en ruimte, waarbij solide vormen worden afgewisseld met ijle, fragiel ogende vlakken. In deze ongrijpbare omgevingen lijken vloeren en wanden soms als dunne, mistige sluiers door het beeld te zweven. Het licht, als een ongestuurde en onzichtbare hoofdrolspeler, lijkt vanuit alle kanten door de composities te stromen. Af en toe lijkt het licht binnen te vallen via denkbeeldige ramen, waardoor de ruimte een etherische, haast droomachtige sfeer krijgt.
En zijn het eigenlijk wel wanden die de kamers definiëren? Of lossen deze heldere kleurvlakken in fuchsiaroze, koel geel en koningsblauw ieder moment op in de lucht? Misschien vormen ze een potentiële ontsnappingsroute? Als kijker besef je al snel dat deze ruimtes niet fysiek te betreden zijn; ze bestaan uitsluitend in de verbeelding van de kunstenaar. Tegelijkertijd word je verward door de aanwezigheid van rommel en bouwafval, het enige menselijke spoor in de werken. Een plank die achteloos naast een deurpost staat of twee verticale glasplaten in het midden van de ruimte, die door slechts een dun draadje lijken te worden ondersteund. Zelfs reflectie in het glas lijkt bewust te wringen. Alberts onderzoekt grenzen – niet alleen tussen binnen- en buitenruimte, maar ook tussen realiteit en fictie. De titels van de werken, variërend van ‘What remains’, ‘The Fathers' Room’, ‘Hidden Treasure’ en ‘Threshold’, maken de werken nog mysterieuzer. De beeldtaal van de kunstenaar beweegt zich daarbij ergens tussen herkenbaarheid en een (abstracte) vorm van neo-constructivisme.
Alberts' fascinatie voor ruimte en reflectie ontstond tijdens een bezoek aan New York, waar een spiegelende glazen deur haar bewust maakte van de interactie tussen binnen- en buitenwereld, in een enkel beeld. Dit thema loopt als een rode draad door haar oeuvre. In eerdere werken verbeeldde ze onder meer landschappen, stadsgezichten, dansers in beweging en architecturale ruimtes. Alberts onderzoekt daarbij de betekenissen die we, bewust en onbewust, toeschrijven aan ruimtes. Die zijn meestal niet neutraal, maar worden getekend door status, hiërarchie, macht, structuur en sociale normen.
Alberts groeide op in een orthodox-christelijke gemeenschap in Krommenie. Op haar 18e verliet ze deze gesloten wereld, die haar praktijk onmiskenbaar heeft gevormd. Haar schilderijen vormen in zekere zin een zoektocht naar plekken die getekend worden door vrijheid en ruimte, waar regels en structuren effectief worden doorbroken.
De schilderijen van Alberts worden zorgvuldig opgebouwd uit dunne lagen verf, een proces dat ze zelf omschrijft als een voortdurende zoektocht. “Het begint bij een ervaring, een herinnering uit mijn jeugd, of een bestaand beeld, opgedaan in mijn omgeving of onderweg,” schrijft ze op haar website. “In mijn atelier wordt alles opnieuw gerangschikt en geordend. In dunne lagen verf bouw ik het schilderij op, nog nauwelijks gestructureerd, zoekend. Daardoor moet ik ook veel weghalen, soms schrapend of schurend. Heldere kleurvlakken geven stevigheid en structuur aan het werk. Zo kan er werk ontstaan dat langzaam groeit tot iets dat er nog niet was. Maar de twijfel die aan het eindproces is voorafgegaan mag zichtbaar blijven.” Deze methode weerspiegelt een inhoudelijke thema: de vrijheid van een ruimte waarin niets vooraf is bepaald. Daarbij gaat ze soms resoluut te werk en maakt ze gebruik van terpentine om (een deel van) het beeld op te lossen.
Annemieke Alberts werd in 1963 geboren in Krommenie en woont en werkt tegenwoordig in Amersfoort. Ze volgde een lerarenopleiding tekenen in Amsterdam, waar ze haar talent voor schilderen ontdekte. In 2011 won ze de juryprijs van de Zomerexpo in het Gemeentemuseum Den Haag. Sindsdien exposeerde ze onder meer bij Pulchri Studio, het Mondriaanhuis en op de biënnale 'Latitudes of Art IV’ in Genua. Ze nam daarnaast deel aan de talentenjacht De nieuwe Rembrandt. In 2024 was haar werk nog te zien in de groepstentoonstelling ‘Kunst van nu’ in Museum Flehite in Amersfoort. Haar werk is onder andere opgenomen in de collecties van het Erasmus MC, VU medisch centrum, Triodos Bank, DELA en het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
