20 july 2023, Yves Joris
Yves Malfliet: op ontdekkingsreis door keramische expressie
Het kan snel gaan. Enkele weken geleden had ik nog nooit gehoord van de kunstenaar waarmee ik dezelfde voornaam deel, of van de prestigieuze Faënza Prize die hij recent in ontvangst mocht nemen. Een bezoek aan Gallery Sofie Van den Bussche bracht daar verandering in. Getroffen door het werk dat ik niet dadelijk onder een bepaalde noemer kon onderbrengen, besloot ik om kunstenaar Yves Malfliet zelf aan het woord te laten over leven en werk.
Laat ons beginnen met een gemakkelijke vraag. Kun je ons iets vertellen over jezelf en je artistieke achtergrond?
Natuurlijk! Ik ben een hedendaagse keramist die bekendstaat om zijn eclectische benadering van keramische kunstwerken. Mijn artistieke reis begon tijdens mijn studietijd in 1985, toen ik de opwindende wereld van keramiek ontdekte. Ik was meteen gefascineerd door de mogelijkheid om in 3D te werken en kleur toe te voegen als een schilder op het doek.
Wat trok je specifiek aan in keramiek en waarom heb je ervoor gekozen om hierin te werken?
Wat me echt aantrok in keramiek – zoals ik hierboven reeds aanhaalde- was de unieke combinatie van driedimensionaal werken en schilderen. Ik zag het als een nieuwe manier om mijn artistieke visie tot leven te brengen. Aanvankelijk had ik weinig interesse in traditionele keramiek zoals vazen en potten, maar een tentoonstelling van Achiel Pauwels opende mijn ogen voor de brede mogelijkheden binnen het medium. Het was een keerpunt dat me inspireerde om me volledig op keramiek te richten.
Yves Malfiet, Heute kommen die Leute mit die 'koffieteute', 2023, Gallery Sofie Van den Bussche. Fotografie: Sylvain Deleu
Waar haal je inspiratie uit voor je kunstwerken?
Hoewel keramiek zelf niet direct mijn inspiratiebron is, haal ik inspiratie uit verschillende kunstvormen, zoals theater, opera en fabels. Het is de artistieke expressie, de verhalen en de emoties die me echt inspireren. Er zijn ook kunstenaars waar ik grote bewondering voor heb, zoals Neo Rauch, Paul McCarthy en Maurizio Cattelan. Hun werk prikkelt mijn verbeelding en zet me aan tot nieuwe ideeën en perspectieven.
De kunstenaars die je opsomt durven wel eens tegen de artistieke schenen schoppen. Hoe zou je je eigen artistieke stijl of benadering van keramiek omschrijven?
Mijn artistieke stijl is eclectisch en grenzeloos. Ik hecht weinig belang aan de regels en normen binnen het ambachtelijke aspect van keramiek. Ik zie mezelf niet als een traditionele keramist, maar eerder als een hedendaagse kunstenaar die het medium keramiek gebruikt om mijn artistieke visie tot leven te brengen. Mijn werk kan conceptueel, expressionistisch, surrealistisch en symbolistisch benaderd worden. Het belangrijkste voor mij is dat mijn kunstwerken een vervreemdende en beklijvende sfeer creëren, vaak met een explosie van kleur, die de toeschouwer uitnodigt om verder te kijken en het werk te ervaren.
Ik kan me voorstellen dat je als een vreemde eend in de keramische bijt beschouwd wordt. Kun je ons iets vertellen over een van je meest memorabele keramiekprojecten? Wat maakte het zo bijzonder?
Er zijn zoveel memorabele momenten geweest in mijn artistieke carrière. Recent werd ik bekroond met de Faënza-prijs, die wordt beschouwd als een van de belangrijkste internationale erkenningen voor keramische kunstenaars. Het was een erkenning voor mijn werk. Ik voelde me vereerd om te worden opgenomen in de lange lijst van vooraanstaande kunstenaars die deze prijs in het verleden hebben gewonnen. Het was een hoogtepunt in mijn artistieke loopbaan en een bevestiging van mijn visie.
De jury, bestaande uit de directeur van MIC Faenza: Claudia Casali, Judith Schwartz : president van het Museum of Ceramic Art-NY, Ranti Tjan : directeur van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en Tomohiro Daicho : senior curator van MOMAK in Kyoto, beoordeelden na een zorgvuldige analyse van de zeventig geselecteerde werken mijn installatie ‘Eclectic Paradise of Earth’ als winnaar in de categorie 35+.
Uit het juryverslag: De kunstenaar reflecteert door middel van klei op de relatie tussen mens, maatschappij, natuur en milieu. ‘Yves Malfliet evolueert door zijn werk steeds opnieuw uit te vinden door geestige en prikkelende creaties. – De juryleden merken op – Het proces van werken met klei wordt gekenmerkt door meerdere technieken die een harmonieus geheel vormen. Het intellectuele aspect van het werk leidt tot een onderzoek naar onze maatschappij en, meer diepgaand, naar de overblijfselen van de maatschappij, door de samensmelting en schijnbare ineenstorting van objecten, opgesloten in dozen waarin alles is opgestapeld, als prullaria of afval. Het werk omvat de hele gegeven ruimte: muur, tafel, vloer in een totale installatie van grote originaliteit’.
Yves Malfiet, Lion Cornu, 2021, Gallery Sofie Van den Bussche. Fotografie: Sylvain Deleu
Hoe belangrijk is ambachtelijk vakmanschap in jouw keramiekwerk? Hoe verhoudt dit zich tot conceptuele of artistieke overwegingen?
Ambachtelijk vakmanschap heeft voor mij niet de hoogste prioriteit. Hoewel ik de elementaire begrippen van bakken, opbouwen en glazuren goed beheers, gaat mijn focus vooral uit naar het conceptuele en artistieke aspect van mijn werk. Ik geloof dat het verhaal en de poëzie die ik wil overbrengen sterker moeten zijn dan de technische aspecten. Natuurlijk ontvang ik vaak vragen over het ambachtelijke, maar ik probeer die te ontwijken en de nadruk te leggen op de emotionele impact en de boodschap van mijn kunstwerken.
Welke uitdagingen kom je vaak tegen tijdens het werken met keramiek? En hoe ga je daarmee om?
Werken met keramiek brengt zeker zijn eigen uitdagingen met zich mee. Een van de grootste uitdagingen is het onvoorspelbare karakter van het medium. Wanneer mijn werk in de oven staat, ben ik vaak machteloos en kan het mislukken of zelfs kapot gaan. Ik heb geleerd om deze onzekerheden te accepteren en er artistiek mee om te gaan. Soms leiden onverwachte resultaten tot nieuwe inzichten en brengen ze mijn werk in een andere richting. Ik speel graag met de elementen van vuur en toeval, waardoor mijn kunst een zekere mate van spontaniteit en avontuur krijgt.
Hoe zou je graag willen dat mensen jouw keramiekwerk ervaren of interpreteren? Is er een specifieke boodschap die je wilt overbrengen?
Ik heb geen specifieke boodschap die ik wil opleggen aan mijn publiek. Ik hoop dat mensen mijn werk ervaren als een uitnodiging tot verwondering en reflectie. Ik wil een complexe, contraire en vaak poëtische sfeer creëren die de toeschouwer aanzet tot verder onderzoek en consumptie van het werk. Mijn kunstwerken balanceren vaak tussen humor en drama, vergelijkbaar met de dynamiek die we in opera's vinden. Het vervreemdende aspect en het gebruik van objecten als acteurs in mijn verhalen dragen bij aan de veelzijdigheid van mijn werk.
Yves Malfiet, Vliegende meteoriet, 2023, Gallery Sofie Van den Bussche. Fotografie: Sylvain Deleu
Je sprak daarnet al over Neo Rauch, Paul McCarthy en Maurizio Cattelan. Zijn er nog andere kunstenaars of keramiekartiesten waar je naar opkijkt of die je hebben beïnvloed?
Hoewel ik een individuele kunstenaar ben en mijn eigen artistieke pad volg, zijn er zeker kunstenaars die ik bewonder. In de Belgische hedendaagse kunstwereld kan ik genieten van het werk van kunstenaars zoals David Claerbout, Goele De Bruyn en Thomas Bogaert. Maar ook het werk van Marcel Duchamp, Jef Geys en Guillaume Bijl kan ik appreciëren. Ze hebben allemaal hun unieke visie en benadering van kunst. Op internationaal niveau ben ik ook gefascineerd door de keramische evolutie in het verre Oosten, vooral in Japan, Zuid-Korea en Taiwan. Ze hebben een rijke keramische traditie en hebben die traditie op een zeer hedendaagse manier geïnterpreteerd.
Maar als ik eerlijk ben, moet ik toegeven dat ik soms meer aangetrokken word door de hedendaagse podiumkunst. Wellicht omdat de beleving directer is. Ik kan genieten van een regisseur als Ivo Van Hove, maar eveneens van nostalgisch circus zoals Circus Roncalli in Duitsland.
Heeft dit te maken met het feit dat je ook je je artistiek niet beperkt tot keramiek?
Klopt. In de jaren 80 speelde ik als drummer bij de Belpop groep “The Kitchen”, waarbij de styling, de scenografie even belangrijk waren als onze eclectische muziekstijl. Begin 2000 richtte ik met Philip Vercammen het clowntheater “Circus Concordia” op (tot 2013), een absurde tweemansvoorstelling met een rollende vierkante circustent (want alles draaide er ook vierkant 😊). Enkele malen begeleidden we ook een expo met een performance: met m'n broer gingen we op zoek naar kunst, eenmaal in Lederhosen en verrekijker. Bij een andere gelegenheid schuimden we asfaltdaken op zoek naar kunst. Het was op dat moment een afzetten tegen de soms, absurde intellectualisering binnen het kunstmilieu. Soms combineer ik ook mijn keramiek met de opgenomen beelden, waar er op een deel van een werk, al dan niet bewegende beelden, worden geprojecteerd. Soms is het werk volledig opgenomen binnen het beeld.
Yves Malfiet, The Garden of Small Delights 2, 2022, Gallery Sofie Van den Bussche. Fotografie: Sylvain Deleu
Het was ook je broer die je introduceerde bij je huidige galerie.
Dat klopt. Mijn broer is vaste kunstenaar bij Sofie en hij mocht iemand voorstellen om met hem een duo te doen. Het was liefde op het eerste gezicht. (lacht)
Wat zijn je plannen en doelen voor de toekomst?
Ik laat de toekomst organisch op me afkomen en blijf mezelf artistiek ontwikkelen. Er staan enkele spannende evenementen op de planning, waaronder mijn deelname aan een keramiekbiënnale in Portugal en een groepsexpositie in Wallonië. Misschien organiseer ik binnenkort ook een open atelier samen met Sofie Van Den Bussche Gallery. Ik blijf nieuwe projecten verkennen en mijn werk verfijnen, altijd op zoek naar nieuwe manieren om mijn artistieke ei tot leven te brengen.
