20 march 2023, Wouter van den Eijkel
In the depths of memory – Levi van Veluw
Voor In the depths of memory greep Levi van Veluw terug naar het meer autobiografische werk dat hij een jaar of tien geleden maakte, om uit te komen op een serie 3-dimensionale wandsculpturen over herinneringen en de bedrieglijke werking van ons geheugen. Ook is er een film en een waanzinnige infinity room waarin Van Veluw de kijker meeneemt in een koortsdroom waarin hij als kunstenaar moet blijven creëren.
Vraag iemand wat hij of zij gisteravond at en de kans is vrij groot dat diegene er even over na moet denken. Zeker bij een alledaagse handeling, zoals het avondeten, registreer je niet alles. Je vertrouwt op talloze halve herinneringen. Hetzelfde geldt voor mensen die je ooit eens hebt ontmoet. Je weet dat je ze hebt ontmoet, maar een beschrijving van het gezicht lukt niet meer. Wat resteert is een indruk, die vaak ook nog eens wordt vermengd met latere herinneringen of films die je in de tussentijd zag.
Levi van Veluw, Abstruse, 2023, Galerie Ron Mandos
Die problematische kant van herinneringen werpt meteen vragen op als: ben je nog wel dezelfde persoon als destijds en hoe vertaal je zo’n restant eigenlijk naar een werk? Dergelijke vragen stelde Levi van Veluw zich voor In the depths of Memory. Vertrekpunt daarbij was zijn vorige show waarin religie en religieuze architectuur - uitgevoerd in blauw, gemarmerde klei - centraal stonden. Om dat duidelijk te maken is een aantal werken uit die serie te zien bij Galerie Ron Mandos. Hoewel het onderwerp hem persoonlijk raakte, was het qua uitvoering redelijk abstract. Dat bracht Van Veluw op het idee om voor deze serie terug te gaan naar het meer autobiografische werk dat hij zo’n tien jaar terug maakte. Werk waarin zijn zelfportret een grote rol speelde.
Van Veluw: “Nu wilde ik daar weer iets mee doen, maar op een heel andere manier. In plaats van de buitenkant te tonen, probeerde ik het innerlijk weer te geven. Een soort herinnering van hoe je jezelf hebt gezien of ziet, vandaar die grillige lijnen. Ik tracht niet om het gezicht zo goed mogelijk te vatten qua vorm, maar ik probeer een bepaalde staat van zijn weer te geven door al die lijnen door het hoofd heen te laten vloeien.”
Van Veluw vertrok van tekeningen en kwam uit bij houten sculpturen, omdat de lijnen daarvan voor het oog minder goed te grijpen zijn en door veranderende lichtval telkens een ander beeld opleveren “Een lijn op papier is goed te volgen, maar zo’n houten lijn is veel moeilijker te grijpen, doordat ze diepte hebben veranderen ze de hele tijd met de verandering van licht. Dat was ook de insteek van deze serie: werken maken die gaan over herinneringen of iets dat uit je geheugen komt, waarvan je aanneemt dat het een soort waarheid is, maar doordat het een interpretatie is en dus subjectief is, veranderen ze naar verloop van tijd. Dat vond ik een spannend idee.”
Levi van Veluw, Exposure, 2023, Galerie Ron Mandos
De voorstellingen die Van Veluw als houtsculpturen uitwerkte zijn vrij algemeen. Ze hebben ook titels die eerder beschrijvend zijn dan persoonlijk. Zo heet het werk met een autorit op de achterbank bij je ouders In Between, een tafelsetting Dinner, en een scene in een kerk waarbij je van weerszijde wordt aangekeken door rijen kerkgangers heet Exposure. De kerkgangers hebben zich omgedraaid en richten hun blik naar beneden. De gezichten zijn niet volledig uitgewerkt, maar de blikken zijn herkenbaar. Het is het perspectief van een kind. “Het zijn voor mij specifieke herinneringen, maar je hoeft dat er niet in te zien, omdat het voor mij belangrijk is dat de bezoeker zijn eigen ervaring erop kan projecteren heb ik het bewust suggestief gelaten.”
Levi van Veluw, Dinner, 2023, Galerie Ron Mandos
Bij de opening van In the depths of memory roemt kunstconsultant Jeannette ten Kate van The Art Connector de conceptuele kant en de uitvoering van Van Veluws werk. “Bij Levi is het format het kunstwerk en dat format wordt iedere keer weer op briljante manier uitgevoerd. Het is een gedachtegoed dat consequent wordt uitgewerkt en verder uitgerold.”
Die consequente uitvoering voert Ten Kate helemaal terug op Van Veluws afstudeerwerk: “Toen hij afstudeerde gebruikte hij zijn eigen gezicht om daar met pen op te werken en te beplakken. Daar maakt hij zelf foto’s en was zichtbaar dat Levi daar onder zat. Wat doen die aanpassingen met de perceptie van mensen die naar hem kijken? Daarna kwam het thema herinnering in zijn werk en begon zijn familie een rol te spelen, en begon hij groter te werken. Het werden enorme kamers en installaties met blokjes, balletjes en video’s.”
Levi van Veluw, In the depths of memory, 2023, Galerie Ron Mandos
Bam!
Het klapstuk van In the depths of memory is het gelijknamige werk dat je achterin de galerie vindt. Een tweetrapsraket die bestaat uit een film en een speciaal gebouwde spiegelkamer. In de film zie je Levi omringd door stellingkasten vol bustes van zichzelf koortachtig werken aan een volgende buste. Op het moment dat hij het beeld in een leeg vak in de kast zet en op het punt staat weg te lopen, is er weer een nieuw leeg vlak en klinkt de doffe klap van een vallende homp klei. Bam! Alles begint weer van vooraf aan.
Van Veluw: “De film gaat over het moment dat je bijna in slaap valt. Als kunstenaar ben je altijd bezig met wat je gaat maken en op een bepaald moment blijft dat dan hangen. Op zo’n moment ben je obsessief bezig met het maken. In de film is dat een soort loop geworden. Hoe vermoeider je wordt, hoe meer die gedachte gecomprimeerd wordt tot een hele korte herhaling. Een soort koortsdroom.” In de spiegelkamer neem je Levi’s plek in en weet Van Veluw met minimale middelen de rusteloze dwanggedachte razendknap op de toeschouwer over te brengen.
In the depths of memory Levi van Veluw in nog tot en met 23 april te zien bij Galerie Ron Mandos in Amsterdam.
Levi van Veluw, In the depths of memory, 2023, Galerie Ron Mandos
