27 february 2023, Wouter van den Eijkel
Het Atelier van... Casper Braat
Final call for all passengers on flight… Voor Departures toverde Casper Braat Torch om tot security- en wachtruimte van een willekeurige luchthaven ergens ter wereld. Aan ieder detail is gedacht: van de stalen bankjes tot de vendingmachine en van de bewegwijzering tot de bagageband. Braat heeft oog voor de schoonheid in machines en voorwerpen die we doorgaans liever opbergen dan aandachtig bekijken. Zo verleende hij eerder airco’s en staafmixers al een monumentale status door ze in marmer uit te voeren. Departures speelt met hetzelfde idee. De show gaat over wachten op een plek waar je eigenlijk niet wilt zijn. Ook dit keer voerde Braat de voorwerpen in de grijze bakken op de bagageband uit in gepolijst marmer. Departures is nog tot en met 4 maart te zien bij Torch Gallery in Amsterdam. Final call for all passengers…
Waar is je atelier?
Ik zit nu tussen twee ateliers in. Ik zit op de Piet Heinkade, daar heb ik mijn naam in grote, witte neonletters op de ruit staan, maar ik zit ook antikraak in de Veerstraat in Amsterdam. Het werk wordt gemaakt op verschillende plekken, want vrijwel niets wordt op dezelfde manier gemaakt. Per object is het weer opnieuw uitvinden hoe het gemaakt wordt. Omdat ik op zoveel andere plekken aan het werk ben, is Piet Heinkade 233 min of meer mijn kantoor geworden.
Departures, Casper Braat, Torch Gallery
Je maakte al marmeren consumentenproducten, zoals staafmixers, tosti-ijzers en strijkijzers. Ik herinner me ook een airconditioner. Departures vindt plaats in de wachtruimte van een luchthaven. Is er een overlap tussen jouw vorige werk en Departures?
Departures gaat over wachten, over het idee dat je ergens heen wilt, maar vast komt te zitten in de wachtkamer. Luchthavens zijn over de hele wereld hetzelfde en het zijn ook plekken waar je liever niet wilt zijn. Ik laat dus iets zien dat je liever niet ziet en dat overeenkomt met wat ik eerder maakte. Ik heb bijvoorbeeld witgoed, waterkokers en koffiezetapparaten gemaakt. Allemaal dingen die je zo snel mogelijk wegstopt in een keukenkastje, maar omdat ze als sculpturen zijn uitgevoerd, bekijk je ze opnieuw. Ik wil laten zien hoe mooi iets alledaags is of iets wat je niet wilt zien.
Het is dus geen kritiek op onze consumptiemaatschappij?
Niet per se, het gaat natuurlijk ook om het duurzaamheidsprobleem, het feit dat er zoveel dingen zijn die je vandaag kan krijgen die je over 50 jaar waarschijnlijk niet meer kan kopen. Het is niet zozeer een kritiek op het vliegen, ik wil laten zien hoe mooi generieke omgevingen als een luchthaven en consumptiegoederen zijn, nu ze er nog zijn.
Casper Braat, Waiting, 2023, Torch Gallery
Je maakt al je sculpturen in een geheel realistische en afgewerkte stijl. Waarom heb je een voorkeur aan deze stijl?
Doordat je ieder schroefje ziet, bijvoorbeeld op dit skateboard, vindt er een soort herwaardering plaats. Dingen die je normaal niet leuk vindt of die je eigenlijk probeert te verbergen, worden ineens heel bijzonder. Als je naar zo'n clipje op het skateboard kijkt, denk je ineens: wauw, dat is mooi gemaakt.
Iedereen die de show ziet, vraagt zich waarschijnlijk af hoeveel tijd je in elk beeld hebt gestoken. Welke heeft het langst geduurd om te maken?
Niet de grote sculptuur, zoals je zou verwachten, maar de oordopjes en de koptelefoon. Dit zijn dunne, gebogen vormen die onder spanning staan. Dus die moest ik een paar keer maken, omdat ze tijdens het proces kapot gingen. Over het algemeen heb ik veel plezier met het maken van de sculpturen, omdat het allemaal vrij technisch ingewikkelde dingen zijn en je elke keer moet uitzoeken hoe je het moet doen. Soms zijn het vormen die je niet in marmer kunt uitvoeren.
Casper Braat, AirPods, 2023, Torch Gallery
Je werkt nu met het vrij dure marmer. Als geld geen probleem was, met welk materiaal zou je dan werken?
Dan wil ik graag grotere dingen maken. Ik vind het spannend als projecten logistiek uitdagend worden. Ik zou ook graag met brons willen werken, maar dat is nogal een moeilijk materiaal om goed af te werken. Ik zou in de toekomst ook graag meer films willen maken. Het is niet zo dat ik alleen in marmer wil blijven werken, maar dat materiaal past gewoon goed bij dit onderwerp.
Departures is mede door het Mondriaan Fonds gefinancierd. Had je de show ook zonder die financiering kunnen realiseren?
Nee, ik denk niet dat dat mogelijk zou zijn geweest. Die financiering zorgt ervoor dat je wat meer experimenteert en dat je een film maakt.
Casper Braat, Waiting in Limbo, 2023, Torch Gallery
Wat is het mooiste compliment dat je hebt gehad over deze show?
Ik vind het leuk als mensen langere tijd naar mijn film kijken en dat je merkt dat het echt iets met iemand doet. Of dat iemand in de weken daarna weer terugkomt en heeft nagedacht over de vraag: waar ging het eigenlijk over? Als de gelaagdheid van het werk overkomt, vind ik dat een groot compliment.
Waar werk je nu aan?
Op dit moment ben ik bezig met een project dat een installatie moet worden, waarin de ruimte deel uitmaakt van het werk. Wat het precies gaat worden weet ik nog niet, maar ik ben wel van plan werk te maken dat nog niet helemaal af is. Werk dat het maakproces wat meer laat zien. Soms krijg ik namelijk de vraag of deze werken van plastic zijn of zijn gegoten. Dan is het eigenlijk te goed gemaakt.
Casper Braat
