20 january 2023, Flor Linckens
Abstractie in de breedte in ZEIT
ZEIT in Antwerpen presenteert tot en met 28 januari een groepstentoonstelling waarin het werk van drie hedendaagse kunstenaars, een belangrijk kopstuk op het gebied van naoorlogse geometrische abstractie en een ontwerper slash ingenieur op spannende wijze gecombineerd wordt.
Hun werk wordt getekend door abstractie en vrijwel alle getoonde werken springen in het oog vanwege het dynamische kleurgebruik. Het meest opvallende contrast ontstaat tussen de zachte, ronde cellen van Ilse Pierard en de strakke geometrische abstractie van Guy Vandenbranden. Het werk van ontwerper Andreas Biront en kunstenaars Myriam Vangenechten en Kees van de Wal balanceert juist tussen harde en zachte vormen.
Ilse Pierard verbeeldt in haar abstracte praktijk de cel, de kleinste levensvorm op aarde. Alle organismen worden opgemaakt uit cellen, van miljoenen soorten eencelligen tot de mens, die uit wel 37,2 biljoen cellen kan bestaan. Deze cellen kunnen zichzelf oneindig reproduceren en regenereren en de meest intelligente cellen kunnen zelfs geheugen opslaan. Het werk van Pierard is een ode aan de cel en de zachte kwetsbaarheid en enorme existentiële kracht die daarin besloten ligt. Tegelijkertijd is de cel ook een symbool of metafoor voor een bepaalde kern of oorsprong en het leven in het algemeen. Pierard verbeeldt deze ovale cellen in intuïtieve collages, tekeningen en schilderijen in een beeldtaal die diezelfde kracht en kwetsbaarheid uitstraalt. De gekozen materialen representeren een bepaalde fragiliteit en eenvoud terwijl de poppende kleuren een intrinsieke kracht uitstralen. In de tentoonstelling in ZEIT zie je de veelzijdigheid in het materiaalgebruik van de kunstenaar, dat varieert van folie, zijdepapier en perkamentpapier tot vilt, ecoline en acrylverf.
De beroemde kunstenaar Guy Vandenbranden behoeft nauwelijks nog een introductie, hij wordt beschouwd als één van de meest toonaangevende Belgische constructivisten uit de naoorlogse Belgische avant-garde. In 1951 vindt er een omslag plaats in zijn werk en verkiest de kunstenaar lyrische abstractie boven figuratief werk. Hij werkte in de traditie van kunstenaars als Piet Mondriaan en Victor Vasarely en werd beïnvloed door de Op Art en Amerikaanse Hard Edge kunstenaars, maar ontwikkelde binnen die kaders een unieke persoonlijke stijl. Zijn levendige vorm- en kleurgebruik suggereren beweging en diepte. De getoonde werken in de expositie in ZEIT komen onder andere uit 1969 en 1980 en zijn uitgevoerd in strakke, geometrische vormen, in combinaties van pastel en meer opvallende kleuren. Vandenbranden bleef actief tot aan zijn dood in 2014.
Myriam Vangenechten toont in ZEIT een reeks speelse, zilverkleurige sculpturen in gepolijst aluminium waarvan er enkele modulair zijn opgebouwd. Zij nodigen de koper uit om telkens een andere configuratie te bedenken, waardoor het kunstwerk telkens nieuwe vormen kan aannemen. Het zal de kijker niet verbazen dat Vangenechten een achtergrond heeft in de architectuur, waardoor noties als schaal, schoonheid en proportie zichtbaar doorschemeren in haar praktijk.
Kees van de Wal presenteert een reeks kunstwerken waarin harde en zachte vormen elkaar afwisselen. Leuk detail: de nieuwste werken vonden hun inspiratie in een envelop die de kunstenaar op zolder vond, met daarin een reeks tekeningen en collages uit de kindertijd van de kunstenaar. Dat resulteerde in vrolijke, kleurrijke en gestructureerde werken waarin een kinderlijke dynamiek en vrije onafhankelijkheid schuilt. Van de Wal begon zijn kunstpraktijk met het schilderen van landschappen en hoewel zijn praktijk tegenwoordig wordt getekend door abstractie schuilen er ook in zijn huidige werk geabstraheerde elementen uit het landschap, niet zelden op basis van foto’s die de kunstenaar maakt. En ook deze kunstenaar is daarbij op zoek naar de essentie en de ultieme vorm.
De kunstwerken in de expositie worden vergezeld door ontwerpen van Andreas Biront, die een achtergrond heeft in Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek. Zijn 3D-geprinte meubels worden in een zeer kleine oplage gemaakt en bestaan volledig uit gerecyclede materialen. Ook in zijn kleurgebruik en vorm refereert Biront naar de natuur, specifiek het Amazone-regenwoud. Zijn werk refereert bovendien visueel aan de uitstervingspercentages van flora en fauna in datzelfde gebied.
